Baûn Tin Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö #78
Baùo Chí Ñoù Ñaây

Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö: Thô Tình Vaø Thô Phaät

Thu Phong

Vaøi neùt veà Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö: Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö sinh quaùn taïi AÂu Laïc töø thuôû thieáu thôøi ñaõ coù thieân phuù veà thô vaên, vaø ñaõ ghi laïi nhöõng neùt thanh tao cuûa cuoäc ñôøi, nhöõng noåi troâi cuûa ñaát nöôùc, nhöõng heä luïy traàn gian, nhöng traàm luaân trong cuoäc soáng, nhöõng hy voïng mong manh, nhöõng bôø meâ beán giaùc qua nhöõng vaàn thô thanh nheï.

Khi tröôûng thaønh ngöôøi xuaát ngoaïi du hoïc, vaø laäp gia ñình vôùi moät baùc só ngöôøi Ñöùc. Ñôøi soáng löùa ñoâi raát haïnh phuùc, nhöng khoâng laø böùc töôøng ngaên ñöôïc loøng quyeát taâm vaø öôùc ao ñi tìm chaân lyù, Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö ñaõ rôøi boû giaàu sang phuù quyù du haønh qua nhieàu quoác gia, vaø nhieàu ñòa danh noåi tieáng ñeå taàm thaày hoïc ñaïo. Cuoái cuøng khi beá quan taïi Hy Maõ Laïp Sôn ngöôøi ñaõ chöùng ngoä ñaïo quaû. Hieän nay ngöôøi vaãn tieáp tuïc du haønh qua nhieàu quoác gia ñeå giuùp ñôõ nhaân loaïi vaø truyeàn baù chaân lyù.

Sau ñaây vaøi caûm nghó cuûa Thu Phong veà thô Suma:
Trong thi ca Vieät Nam neáu ngöôøi ta coù theå ñoïc ñöôïc khaù nhieàu thô Phaät hay thô Chuùa cuûa moät soá vò tu haønh, thì ngöôïc laïi haàu nhö chöa bao giôø ngöôøi ta ñöôïc ñoïc thô tình cuûa hoï. Neáu coù ñoïc ñöôïc ñoâi chuùt thì ñoù chæ laø naêm ba doøng thô noùi aån duï tôùi nhöõng maåu chuyeän tình caûm maø phaàn lôùn caùc toân giaùo ñeàu caám kyï.

Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö ñaõ phaù thoâng leä naøy. Môùi ñaây vaøo muøa heø 1996 baø ñaõ chính thöùc cho ngaâm dieãn, in vaø phoå bieán hôn 60 baøi thô goàm caû thô tình laãn thô Phaät maø baø ñaõ saùng taùc tröôùc vaø sau khi ñi tu. Thô naèm trong naêm tuyeån taäp keøm theo CD: Voâ Töû I & II, Nhöõng Veát Tieàn Thaân I, II, vaø III .

Ñoái vôùi toâi, neáu ñoïc thô Phaät cuûa moät taêng ni laø moät chuyeän bình thöôøng thì traùi laïi vieäc ñoïc thô tình cuûa moät nöõ tu laø moät phaùt giaùc ñaày thích thuù. Ñoù laø moät thöù caûm giaùc toø moø vöøa mang tính phaøm tuïc, vöøa mang tính chaát toân giaùo ngaït ngaøo höông khoùi. Chính vì vaäy maø toâi ñaõ gaéng ñi vaøo coõi thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö moät caùch heát söùc voâ tö vaø trang troïng. Toâi e ngaïi neáu khoâng böôùc nheï, toâi coù theå laøm tan bieán caùi khoâng khí laâng laâng daøn traûi khaép trong moãi doøng thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö, keå caû nhöõng doøng thô tình öôùt aùt.

Nhö baát cöù moät ngöôøi theá tuïc naøo khi chöa xuaát gia, Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö ñaõ ñi qua ñuû voøng hæ, noä, aùi, oá cuûa tình yeâu, ñaõ ñoát mình trong löûa duïc vaø ñaõ soáng moät cuoäc hoân nhaân vôùi ñaày ñuû yeâu ñöông moäng mò. Cuoái cuøng thaát voïng, Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö ñaõ töø boû moïi traùi ngoït laãn traùi ñaéng traàn gian ñeå tìm vaøo ñaát Phaät. Thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö chính laø söï hoøa troän nhöõng hæ noä aùi oá cuûa moät cuoäc tình theá tuïc vôùi caùi Phaät taâm thanh khieát cuûa ñôøi soáng tu haønh.

Tình Yeâu Vaø Moäng AÛo

Thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö chöùa ñöïng ñaày ñuû nhöõng tình töï yeâu ñöông thöôøng thaáy trong baát cöù moät tình yeâu löùa ñoâi naøo. Cuõng nhöõng noãi coâ ñôn hôøn tuûi, nhöõng ñeâm voâ voïng ñôïi chôø, vaø luoân caû nhöõng ngaøy aùi aân noàng chaùy ... nhöng coù ñieàu khaùc bieät laø taát caû cuoäc tình naøy, Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö ñaõ tieáp nhaän döôùi ñieàu maø baø goïi laø "aùnh saùng ñaïo vaøng." Ta haõy nghe Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö moâ taû noãi coâ ñôn khi chôø ñôïi ngöôøi tình:

Coâ ñôn nhö chöa bao giôø coâ ñôn,
Buoàn nhö chöa bao giôø buoàn...
Ñeâm nay chæ coøn naøng thô vaø toâi,
Ngaøy mai thì xa vaø ñeâm raát daøi,
Ta naèm daáu hoàn trong vuøng toùc xoõa
Nghe caû cuoäc ñôøi ruïng xuoáng bôø vai...
* Ñeâm Ñôn (Voâ Töû I)

Khi bieát ngöôøi tình khoâng tôùi, ngöôøi thô trô troïi naèm nghe möa rôi laù ñoå mô veà kyû nieäm xa xoâi:

...Nhìn tröôùc maët chæ thaáy toaøn quaù khöù,
Nghe möa rôi cuõng ngôõ böôùc chaân ngöôøi.
Töøng caùnh laù tieãn muøa thu bieàn bieät,
Töøng ngoùn buoàn goùp nhaët chuùt tình rôi...
* Tình Leû (Nhöõng Veát Tieàn Thaân II)

Moäng aûo qua ñi, cuoäc tình gaãy ñoå Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö chæ coøn bieát thôû than:

...Anh höùa ñöa toâi töø ñoâng sang haï,
Bieán luaân hoài thaønh cöïc laïc traàn gian,
Baøy veõ cho toâi ñam meâ thuù laï,
Möôøi ngoùn tay son döïng laïi thieân ñaøng...
* Ngöôøi Döïng Ñòa Ñaøng
(Nhöõng Veát Tieàn Thaân II)

Duø coù aùnh ñaïo vaøng soi saùng, ngöôøi thô cuõng vaãn khoâng queân noåi nhöõng ngaøy aân aùi maën noàng:

...Ñöa nhau leân coõi bôø mieân vieãn
Traêm vaïn lôøi ngöng giöõa caùnh moâi.
Voøng tay röïc rôõ nieàm aâu yeám,
Hôi aám noàng thôm ngaùt coõi ñôøi...
* Buoåi Khoâng Ngôø
(Nhöõng Veát Tieàn Thaân II)

Tuy bieát tröôùc nhöõng doøng thô laõng maïn naøy chæ laø "Nhöõng Veát Tieàn Thaân" cuûa moät nhaø tu tröôùc khi xuaát gia, toâi vaãn khoâng traùnh noåi caùi caûm giaùc xoán xang ngôõ ngaøng. Khi ñoïc tôùi nhöõng ñoaïn thô moâ taû nhö treân. Coù ñieàu khaùc laï trong toâi laø thay vì thoûa maõn caùi toø moø phaøm tuïc, toâi laïi caûm thaáy buøi nguøi caûm ñoäng, xoùt thöông cho ngöôøi thô. Toâi chaân quyù nhö ñöôïc nghe lôøi cuûa moät ngöôøi baïn taâm söï noùi veà cuoäc tình lôõ dôû cuûa mình.

Giaèng Co Giöõa Trôøi vaø Ñaát

Ñaây coù leõ laø laàn ñaàu tieân, nhöõng nhaø nghieân cöùu vaên hoïc Vieät ñöôïc chöùng kieán caùi phaù chaáp cuûa moät nöõ tu qua loaïi thô tình cuûa baø. Cuoäc haønh trình töø Ñôøi vaøo Ñaïo maø ngöôøi thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö traûi qua ñaõ noùi leân caùi xoùt xa vaø caùi bi huøng trong kieáp soáng cuûa moät phuï nöõ coå truyeàn AÙ Ñoâng, vöøa muoán say ñaém trong yeâu ñöông, vöøa muoán hieán troïn ñôøi mình cho Phaät, vöøa gaéng vöôït tôùi bôø beán Giaùc, vöøa bò ñam meâ duïc voïng keùo xuoáng coõi ta-baø:

...Muoán tín haønh sao vaãn quaù xa xoâi,
Muoân ñaïo haïnh maø vaãn hoaøi toäi loãi...
* Nhö AÙng Maây Cao (Voâ Töû II)

Toâi ñaõ raát thích thuù khi ñöôïc ñoïc raïch roøi töøng goùc caïnh thaàm kín nhaát cuûa ngöôøi nöõ tu, trong tình yeâu cuõng nhö trong tình duïc, trong coâ ñôn cuõng nhö trong haïnh phuùc, trong luùc trí löïc vuøng leân cuõng nhö khi taâm naõo chìm vaøo löûa duïc. Toâi cuõng caàm ñöôïc caùi bi huøng baát taän cuûa kieáp ngöôøi trong nhöõng cuoäc xung ñoät noäi taâm giöõa caùi meâ vaø caùi tænh, giöõa caùi thieän ñi leân vaø caùi aùc ñi xuoáng.

Toâi khoâng coøn thaáy caùi maãu ngöôøi tu haønh khoå haïnh khoâ caèn vì dieät duïc. Ngöôïc laïi toâi nhaän ra roõ raøng moät phong caùch nhaø tu hoaøn toaøn môùi laï: raïng rôõ, hoàn nhieân, naéng ñoäng. Ñeà caäp tôùi nhöõng ñieàu caám kyï maø daùng ñieäu vaãn ung dung, nhaéc tôùi ngöôøi yeâu xöa maø taâm vaãn thanh thaûn, noùi tôùi tình duïc maø loøng vaãn trong veo, nghó tôùi chuyeän buoàn maø con tim khoâng saàu naõo, keå chuyeän ñoå vôõ maø taâm vaãn traøn ñaày hy voïng. Thaùi ñoä tích cöïc naøy, söï thaàn nhieân töï taïi naøy chæ coù ñöôïc khi nhaø tu haønh ñaõ ñaït ñöôïc toät ñænh cuûa an vi giaùc ngoä.

Khoù coù ngöôøi ñoïc naøo traùnh ñöôïc caùi caûm xuùc buøi nguøi khi ñoïc ñöôïc noãi run sôï, yeáu nhöôïc cuûa ngöôøi thô trong luùc phaân vaân nöûa muoán ôû laïi vôùi choàng, nöûa muoán quy y:

...Ta ôû laïi vôùi ngöôøi
Vì ngoaøi kia gioù laïnh
Bieát ñi veà nôi ñaâu
Ñöôøng ñôøi daøi hiu quaïnh.

... Choùt sinh laøm kieáp ngöôøi
Nhö chim caàn coù ñoâi
Nhö thuù caàn choã töïa,
Ta cuõng vaäy maø thoâi...
*Chaáp Nhaän (Nhöõng Veát Tieàn Thaân II)

Ñaõ coù nhieàu luùc ngöôøi thô muoán buoâng xuoâi vì caûm thaáy tuïc luïy traàn gian nhö troùi chaët mình vaøo theá tuïc:

Ñôøi soáng nhö lao tuø,
AÙo côm nhö moái nôï,
Chieáu giöôøng nhö thuoác meâ,
Ta nhö ngöôøi ngaùi nguû...
* Baát Löïc (Nhöõng Veát Tieàn Thaân III)

Ñoâi khi ngöôøi thô ñaõ töôûng theânh thang tieán veà beán giaùc, nhöng haønh trình vaøo ñaát Phaät khoâng deã daøng gì bôûi vì nhieàu laàn Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö ñaõ chöùng nghieäm:

Böôùc moät böôùc laø trôû veà nguyeân thuûy,
Luøi moät ly laø trôû laïi traàn ai!...
* Saéc Khoâng (Voâ Töû I)

Ngöôøi thô töï thuù vôùi chính mình: lyù do chính cuûa söï sa ngaõ vaãn chæ laø chuyeän yeâu ñöông hay chuyeän côm aùo:

...Tình aùi daêng tô, côm aùo buoäc raøng
Caøng vuøng vaãy thaân laïi caøng vöôùng víu...
* Nhö AÙng Maây Cao (Voâ Töû II)

Nhöõng heä luïy traàn gian nhieàu khi ñaõ laøm ngöôøi thô chaùn naûn ñeán cuøng cöïc vaø gaàn nhö laøm tan vôõ moäng quy y:

...Coù nhöõng buoåi maët trôøi khoâng thöùc daäy,
Ta ñôïi hoaøi maø chaúng thaáy töông lai"..

*Khoâng Ñeà (Nhöõng Veát Tieàn Thaân I)

Boû Coõi Ta Baø Voâ Ñaát Phaät

Nhöng cuoái cuøng, ñieàu aân suûng ñaõ tôùi. Nhôø aùnh saùng ñaïo vaøng daãn daét, ngöôøi thô côûi ñöôïc moïi troùi buoäc nôi coõi ta-baø, böôùc ñöôïc vaøo nöôùc Phaät. Lôøi thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö caøng veà sau caøng trôû neân haøo saûng vaø loâi cuoán:

...Ñöøng nghó, ñöøng van, ñöøng choái boû,
Nhöõng goùc coâ ñôn cuûa cuoäc ñôøi,
Trôøi ñaát vaàn xoay möa naéng maõi,
Ta nhìn daâu beå moät troø chôi...
*Vaãn Daøi Laâu (Nhöõng Veát Tieàn Thaân II)

Ngaøy xuaát gia, maëc cho ñaát trôøi nhoû leä, chính laø ngaøy loøng ngöôøi nöõ tu môû hoäi:

...Ngaøy ta caét toùc quy y,
Trôøi thöông nhoû leä, ñaát theà chôû che,
Loøng ta môû hoäi boà-ñeà,
Thænh möôøi phöông Phaät xin veà chöùng tri,
Töø ñaây caét ñöùt ñam meâ,
Toùc xanh ruïng xuoáng, A Tì nôû hoaï..
* Xuaát Gia (Voâ Töû I)

Trong thöïc teá, taâm hoàn ngöôøi quy y ñaâu coù deã daøng thanh thaûn. Caùi laøm ngöôøi ñoïc caûm ñoäng, chính laø caùi chaát nhaân baûn, caùi chaát "ngöôøi" trong thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö. Ta haõy ñoïc nhöõng doøng thô moâ taû nhöõng xao xuyeán, nhöõng nhôù thöông vaø ngay caû nieàm hoái haän khi Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö töø boû ngöôøi choàng yeâu thöông, hieán daâng cuoäc ñôøi cho Phaät:

...Ngöôøi ôi xin bôùt öu phieàn,
Cho ta cuõng nheï ñoâi nieàm aên naên.
Ngöôøi ñi nöông aùnh ñaïo vaøng,
Ngöôøi veà chieác boùng traàn gian moät mình...
* Göûi Ngöôøi ÔÛ Laïi (Voâ Töû)

Caùi chaát "ngöôøi" naøy, nhöõng xao xuyeán nhôù nhung naøy vaãn coøn thaáy ngay khi ngöôøi nöõ tu ñaõ tu luyeän xong vaø haï sôn, khôûi ñaàu moät cuoäc haønh trình haønh ñaïo môùi:

...Loøng ta nhö laù muøa thu,
Nöûa coøn löu luyeán, nöûa chôø chia tay,
Giaõ chuøa, giaõ baïn, giaõ thaày,
Giaõ am thieàn vôùi bao ngaøy haân hoan.
Böôùc chaân ngaàn ngaïi veà traàn,
Loøng sao loøng vaãn laâng laâng coõi thieàn...
* Haï Sôn (Voâ Töû I)

Vaøi Neùt Chaám Phaù Trong Thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö

Caùi chaát nhaân baûn vaø "raát ngöôøi" naøy haàu nhö baøng baïc trong moãi baøi thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö. Chính caùi loãi dieãn taû "raát ngöôøi", raát chaân thaønh, ñôn sô vaø giaûn dò naøy ñaõ laøm neàn cho caùi phong caùch thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö.

Thaät vaäy, Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö laøm thô nhö ngöôøi ta vieát nhaät kyù. Nghó sao vieát vaäy, lôøi vaø yù ñeán cuøng moät luùc, khoâng caàn goït duõa, vaàn ñieäu, nieâm luaät ñoâi khi chæ laø phuï. Thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö traøn chaûy moät caùch töï nhieân, thoaûi maùi, khoâng aån duï, khoâng che daáu. Nhöõng vaàn luïc baùt cuûa Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö nheï nhaøng giaûn dò nhö luïc baùt Nguyeãn Bính, nhöng mang tính thaønh thò hôn, vaø thöôøng duøng nhieàu ngoân töø, hình aûnh Phaät giaùo.

Baøi thô Laàu Hoang sau ñaây vieát taïi thaønh phoá Rappallo, YÙ Ñaïi Lôïi cho ta thaáy neùt ñaëc thuø cuûa luïc baùt Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö:

"Qua ñaây laàu gaùc aâm thaàm
Nheän giaêng cöûa muïc, deá ngaâm coång hôø!
Phoøng khoâng gioù troåi vi vu
Ngôõ hoàn thieân coå luaân löu muoän phieàn...
* Laàu Hoang (Voâ Töû II)

So vôùi Phaïm Thieân Thö, moät nhaø thô tu só vôùi nhöõng baøi thô tình aån duï ñöôïc saùng taùc caùch ñaây khoaûng hôn ba chuïc naêm, Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö coù loái vieát thô tình hoaøn toaøn traùi ngöôïc. Phaïm Thieân Thö chæ daùm duøng hình töôïng ñeå moâ taû ngöôøi tình:

...Toùc em röøng ngaùt höông say
Tay em daøi nuï hoa lay daùng ngaø...

Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö, khaùc haún, moâ taû ngöôøi tình moät caùch heát söùc hieän thöïc:

...Anh coøn nhôù nhöõng gì anh ñaõ noùi
Hôõi moâi hoàng ñoû nhö maùu tim toâi.
Hôõi maét xanh nhö maây bieát ven trôøi.
Hôõi toùc ñeïp nhö tô vaøng voâ giaù...
* Ngöôøi Döïng Ñòa Ñaøng
(Nhöõng Veát Tieàn Thaân I)

Ngoaøi nhöõng baøi thô ña tình ñôn sô giaûn dò, Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö thænh thoaûng cuõng vieát moät ñoâi baøi mang aâm höôûng cuûa caùi khoâng khí thaàn linh moä ñòa kieåu Ñinh Huøng. Hai ñoaïn trích töø baøi "Ngöôøi Yeâu Truyeàn Kieáp" sau ñaây veõ ra moät daïng thô khaùc cuûa Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö:

...Em ñaõ veà ñaâu, muoân neûo meâ,
Coù nhôù tieàn thaân, tieáng goïi veà?
Saùt na moät töôûng nghìn duyeân khôûi,
Nhuïc theå vuøi choân nhöõng nguyeän theà...

...Ta ñeán roài ñaây em bieát khoâng?
Beân ta coøn maõ ñoùa sen hoàng.
Chôø em maáy kieáp hoàn chöa moûi,
Em höùa quay veà, em nhôù khoâng?...

Caùi haøo saûng, kieâu xa kieåu Vuõ Hoaøng Chöông cuõng ñöôïc ñoïc thaáy trong moät vaøi ñoaïn thô cuûa Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö:

...Traêm naêm coõi hí tröôøng voâ boå
Ngöûa maët cöôøi vang giöõa cuoäc tình
Thieân ñòa tuaàn hoaøn thoâi cuõng maëc
Xaù gì ñeâm toái vôùi bình minh...

Vaøi baøi thô nhö treân, ñöôïc toâ ñieåm baèng moät soá hình aûnh hoa myõ tröøu töôïng, thöïc söï khoâng coù nhieàu trong toaøn boä naêm taäp thô CD cuûa Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö. Phaàn lôùn soá thô coøn laïi ñeàu giöõ nguyeân phong caùch thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö nguyeân thuûy vôùi nhöõng neùt ñaëc thuø laø hoàn nhieân, nhaân baûn, giaûn dò vaø hieän thöïc.

Veà phöông dieän thuaàn tuùy vaên hoïc, neáu ngöôøi thöôûng ngoaïn caûm thoâng ñöôïc vôùi taùc giaû vaø thaáy thích thuù thì ñieàu naøy coù theå coi laø thaønh coâng. Nhöng ñaây laø xeùt theo khía caïnh theá tuïc. Coøn vieäc pheâ phaùn xem moät tu só Phaät giaùo coù neân phôi baøy ñôøi soáng tình caûm rieâng tö cuûa mình cho ñeä töû vaø quaàn chuùng bieát hay khoâng laø quan ñieåm rieâng cuûa moãi ngöôøi, moãi Phaät töû vaø moãi taêng ni.

Trong theá giôùi Phaät giaùo, ñaõ coù nhieàu cuoäc tranh luaän veà caùi phaù chaáp cuûa Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö trong leà loái tu haønh vaø leà loái truyeàn phaùp. Nay neáu phaù leä laøm thô vaø phoå bieán caû thô tình laãn thô ñaïo thì Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö coù leõ cuõng chæ laøm moät vieäc phaù leä nhoû trong caùi phaù chaáp lôùn trong vieäc tu haønh maø thoâi.


Caûm Töôûng Cuûa Nhaïc Só Phaïm Duy Veà Thô Cuûa Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö

Phaïm Duy laø moät nhaïc só noåi tieáng nhaát maø hieám hoi trong theá giôùi aâm nhaïc AÂu Laïc. Laø moät trong nhöõng vò khaùch ñaëc bieät cuûa "Ñeâm Thô Nhaïc - Nhöõng Veát Tieàn Thaân vaø Tình Ca Queâ Höông", oâng ñaõ baøy toû quan nieäm cuûa oâng veà thô cuûa Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö. Ñoàng thôøi oâng ñaõ giôùi thieäu hai nhaïc phaåm do oâng phoå nhaïc töø hai baøi thô cuûa Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö: Ñeâm Ñôn (maø oâng ñaõ ñoåi thaønh "Coâ Ñôn" vaø "Saéc Khoâng". Sau ñeâm thô nhaïc naøy, oâng ñaõ ñöôïc ñaøi phaùt thanh Vaên Ngheä Vieät Nam phoûng vaán veà hai nhaïc phaåm môùi naøy cuûa oâng.

Tieáp theo ñaây laø phaàn giôùi thieäu cuûa oâng veà thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö vaø hai baûn nhaïc taïi "Ñeâm Thô Nhaïc". Töø khi coù Taân Nhaïc nghóa laø töø hôn nöûa theá kyû qua, ôû trong nöôùc hay ôû ngoaøi nöôùc, ngöôøi Vieät Nam coù raát nhieàu Nhaïc Hoäi. Tröôùc heát laø Nhaïc Hoäi Nhaïc Tình ñeå chuùng ta xöng tuïng tình yeâu laõng maïn, tröõ tình hay tình yeâu caûm tính, nhuïc tính. Roài tôùi Nhaïc Hoäi Nhaïc Huøng ñeå chuùng ta bieåu loä loøng yeâu nöôùc, yeâu queâ höông, yeâu daân toäc. Coù Nhaïc Hoäi Lòch Söû trang troïng thì cuõng coù Nhaïc Hoäi Haøi Höôùc. Quaû raèng chuùng ta ñaõ bieát duøng aâm nhaïc ñeå nuoâi döôõng con ngöôøi traàn tuïc vôùi taát caû hæ, noä, aùi, oá...

Theá nhöng, cho tôùi baây giôø, chuùng ta ít coù nhöõng buoåi nhaïc hoäi vôùi phaàn quan troïng laø Nhaïc Taâm Linh, nhö buoåi nhaïc hoäi hoâm nay. Laø moät ngöôøi ñaõ nhieàu phen chuû tröông soaïn nhaïc taâm linh beân caïnh nhaïc tình caûm vaø nhaïc xaõ hoäi, toâi xin traân troïng caûm ôn ban toå chöùc ñaõ cho toâi tham gia buoåi ca dieãn naøy ñeå noùi leân ñoâi ba lôøi veà haønh trình cuûa nhöõng ngöôøi daét chuùng ta ñi tìm coõi voâ thöôøng...

Vaø hoâm nay thi toâi ñöôïc haân haïnh ñi vaøo coõi thô cuûa Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö... Toâi seõ khoâng nhaéc laïi nhöõng ñieàu maø anh baïn Traàn Vaên AÂn ñaõ soi saùng: Thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö laø thô noùi leân söï hoøa troän cuûa cuoäc tình theá tuïc vaø söï thanh khieát cuûa ñôøi soáng tu haønh. Coøn theo toâi, thô cuûa baø khoâng nhöõng laø thô phaù chaáp cuûa moät nöõ tu, ñoù coøn laø thô cuûa nhöõng chuyeán ñi taâm töôûng. Chuyeán ñi cuûa ñôøi ngöôøi treân doøng soáng tö duy . Haønh lyù laø con tim môû roäng, choán ñeán laø töï thöùc an nhieân. Laø moät quay löng khoâng baän bòu. Laø moät trôû veà raát voâ tö. Laø nhöõng baøi thô "nghieâng tai nghe laïi cuoäc ñôøi"...

Toâi cuõng tin raèng nhöõng baøi thô raát ñôøi vaø raát ñaïo cuûa thi só Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö nhö: TA THÖÔNG NGÖÔØI, NHÖ AÙNG MAÂY CAO, QUA NHAØ AI, NGÖÔØI DÖïNG ÑIïA ÑA`NG v.v...ñaõ ñöôïc nhöõng baïn ñoàng nghieäp cuûa toâi laø caùc nhaïc só Leâ Dinh, Nhaät Ngaân, Phöôïng Vuõ minh hoïa raát coâng phu, vaø nhöõng baøi thô phoå nhaïc naøy seõ ñöôïc trình baøy tröôùc quyù vò hoâm nay qua nhöõng gioïng haùt tuyeät vôøi cuûa Khaùnh Ly, Mai Höông, Leä Thu, Duy Khaùnh...

Rieâng veà phaàn toâi, trong xu höôùng NHAïC TAÂM LINH vaø vôùi chuû ñeà NHÖõNG VEÁT TIEàN THAÂN, toâi choïn baøi thô COÂ ÑÔN cuûa Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö ñeå phoå nhaïc.

Coâ ñôn coâ ñôn nhö chöa bao giôø coâ ñôn
Buoàn thaät laø buoàn nhö chöa bao giôø thaät buoàn...

Chuùng ta, nhöõng con ngöôøi ñaõ hôn hai möôi naêm xa xöù, chuùng ta laø nhöõng "con chim" hai laàn "laïc loái giöõa baàu trôøi meânh moâng", bôûi vì khoâng nhöõng coâ ñôn trong caùi coâ ñôn nghieäp dó cuûa con ngöôøi, maø coøn raát coâ ñôn trong ñôøi soáng tha höông cuûa ngöôøi Vieät Nam. Vaø Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö ñaõ ñöa ra voøng tay roäng môû, toâi thaät tình khoâng ngaïc nhieân khi thaáy baø coù ñeä töû ôû khaép nôi treân theá giôùi. Quaû raèng trong buoåi "heïn hoø" nhö ñeâm nay, trong buoåi nhaïc hoäi naøy, chöa caàn phaûi thuyeát phaùp, baø ñaõ cuøng chuùng ta "du haønh veà vuøng thô aáu, veà vuøng thaàn thoaïi" nhö trong lôøi thô vaäy.

Quyù vò ñaõ nghe Kieàu Loan ngaâm baøi thô naøy theo loái ngaâm coå truyeàn moät caùch raát ñaëc saéc. Baây giôø quyù vò seõ nghe Duy Quang trình baøy baøi thô COÂ ÑÔN naøy. Taân Nhaïc coù caùi lôïi hôn Coå Nhaïc ôû choã giai ñieäu môùi coù theå uyeån chuyeån hôn laø ñieàu ngaâm coá ñònh. Taân Nhaïc coøn coù theå chuyeån ñieäu töø noãi coâ ñôn giöõa baàu trôøi meânh moâng tôùi nieàm vui cuûa söï noái tay nhau trong ñeâm daøi moät caùch deã daøng hôn.

Thöa quyù vò, vaøo luùc taän cuøng cuûa moät naêm cuõ vaø trong khung caûnh aám cuùng cuûa Ñeâm Nhaïc Hoäi Taâm Linh naøy, toâi traân troïng kính môøi quyù vò nghe baøi COÂ ÑÔN, thô Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö, Phaïm Duy phoå nhaïc, qua phaàn trình dieãn cuûa Duy Quang. Ñaây Duy Quang!

Toâi vaãn thöôøng cho raèng ñôøi ngöôøi laø moät haønh trình baát taän. Nhöng cuoäc ra ñi naøo cuõng caàn coù luùc trôû veà. Vôùi Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö, coõi Nieát Baøn khoâng phaûi laø nôi aån naùu, vôùi Löu Nguyeãn, choán Thieân Thai khoâng laøm queân ñöôøng veà, do ñoù:

Böôùc moät böôùc laø trôû veà nguyeân thuûy
Lui moät ly laø trôû laïi traàn ai...

Ñoái vôùi toâi, Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö luoân luoân laø moät quay löng khoâng baän bòu vaø cuõng luoân luoân laø moät trôû veà raát voâ töï Cuõng trong yù höôùng ñieàu hôïp xaõ hoäi caû con ngöôøi, toâi ñaõ phoå nhaïc baøi thô SAéC KHOÂNG cuûa Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö . Thöa quyù vò, moät laàn nöõa: Duy Quang.


Buoåi phoûng vaán cuûa Ñaøi Vaên Ngheä Vieät Nam vôùi Nhaïc Só Phaïm Duyi


Ngaøy 7 thaùng Gieâng naêm 1997

Vaán: Thuïy Trinh vaø Khaùnh Hoaøng xin kính chaøo nhaïc só

PD: Xin chaøo anh chò.

Vaán: Thöa nhaïc só, gaàn ñaây Thuïy Trinh vaø Khaùnh Hoaøng cuõng nhö moät soá ñoâng khaùn thính giaû ñaõ thaáy nhaïc só Phaïm Duy xuaát hieän trong nhöõng buoåi dieän kieán vôùi thi só Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö. Thuïy Trinh coù nghe noùi laø nhaïc só gaàn ñaây ñaõ duøng thô cuûa thi só Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö ñeå phoå nhaïc, xin nhaïc só cho bieát xu höôùng saùng taùc cuûa nhaïc só gaàn ñaây coù khuynh höôùng chuyeån sang nhaïc thieàn, coù ñuùng khoâng aï?

PD: Nhaïc taâm linh thì ñuùng hôn, hieåu theo caùi nghóa laø toâi xuaát thaân soaïn nhaïc xaõ hoäi, nhöõng baûn nhaïc cho ñaát nöôùc Vieät Nam luùc ñaáu tranh cho töï do vaø ñoäc laäp, sau ñoù toâi ñaõ chuyeån sang nhaïc tình, soaïn nhöõng baøi haùt cho nhöõng ngöôøi yeâu nhau, tình yeâu; vaø leõ dó nhieân, vaøo löùa tuoåi ñaõ lôùn roài, toâi ñaõ xoay veà nhaïc taâm linh, ñoù khoâng phaûi laø nhöõng baûn nhaïc noùi ñeán xaõ hoäi con ngöôøi, tình nhaân naøy noï nöõa, vaø noùi ñeán con ngöôøi trong taâm hoàn, neân goïi laø nhaïc taâm linh; vaø treân con ñöôøng ñi tìm nhöõng baøi thô ñeå soaïn neân nhöõng baøi haùt nhö chò noùi ñoù, toâi gaëp thi só Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö.

Vaán: AØ, ñoù laø moät söï tình côø hay...

PD: Khoâng, khoâng tình côø ñaâu. Toâi ñaõ tìm hieåu, toâi muoán tìm xem nhöõng ngöôøi ñang cuøng ñi treân con ñöôøng taâm linh nhö toâi ñoù, coù nhöõng baøi thô, böùc tranh hay baûn nhaïc naøo maø toâi nghó coù theå laø ñoàng hoäi ñoàng thuyeàn.

Vaán: Thöa nhö vaäy phaûi chaêng thi só Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö laø ngöôøi ñaàu tieân maø nhaïc só ñaõ duøng thô cuûa baø ñeå phoå thaønh nhaïc?

PD: Khoâng phaûi laø ngöôøi ñaàu tieân. Neáu noùi veà nhöõng baøi thô thieàn thì noù ñaõ coù töø theå kyû thöù 11, roài traûi qua bieát bao thôøi gian. Nguyeân trong theá kyû thöù 21, 20 thì ñuùng hôn, cuõng coù raát nhieàu nhaø thô laøm nhöõng baøi thô taâm linh, nhöng vì chuùng ta luoân luoân soáng trong moät traïng thaùi, nöôùc Vieät Nam luoân luoân soáng trong ly loaïn thaønh ra khoâng ai coù thì giôø naøo ñeå phoùng con maét ra tôùi nhöõng baøi thô maø toâi nghó laø nhöõng baøi thô cuûa oâng Phaïm Thieân Thö. "Ñöa em tìm ñoäng hoa vaøng" hay laø möôøi baøi thô toâi phoå thaønh 10 baøi ñaïo ca . Ñeán ngay caû baây giôø nhöõng ngöôøi trong nöôùc, caùc ngheä só, nhaø vaên, nhaø thô, ñaõ moät thôøi meät moûi vì cuoäc chieán, baây giôø cuõng xoay sang nhaïc thieàn. Toâi muoán noùi keå caû nhöõng ñaûng vieân ñaûng Coäng Saûn, cuõng coù nhöõng baøi thô veà thieàn. Nhö anh Traàm Maïnh Haøo, chaúng haïn; hay laø nhaø thô mieàn nam maø chuùng ta goïi laø anh Nguyeãn Ñöùc Sôn, laáy bieät hieäu laø Sao Treân Röøng, cuõng nhieàu nhöõng baøi thô veà thieàn hay laém. Roài ôû ngoaøi nöôùc cuõng coù khaù nhieàu. Rieâng gaàn ñaây toâi theo doõi hoaït ñoàng cuûa moät toå chöùc coù raát ñoâng ñeä töû laø baø Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö . Baø aáy coù raát nhieàu böùc tranh maø toâi raát thích. Toâi ñaõ nhìn thaáy caùi ñeïp taâm linh trong nhöõng böùc tranh cuûa baø aáy. Vaø leõ dó nhieân toâi coù ñoïc moät taäp thô, vaø nhöõng baøi thô aáy nhö laø cuõng ñöôïc phoå bieán döôùi daïng CD, cassette .

Vaán: Nhö vaäy caûm töôûng cuûa nhaïc só coù theå cho quyù thính giaû ñöôïc bieát khi nhaïc só phoå thô cuûa thi só Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö sang nhaïc thieàn nhö theá naøo khoâng aï?

PD: Toâi cuõng phaûi caàn nhaán maïnh theâm raèng toâi khoâng phaûi laø ngöôøi ñoäc nhaát phoå thô cuûa Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö. Nhöõng ngöôøi baïn ñoàng nghieäp cuûa toâi nhö oâng Nhaät Ngaân, oâng Phöôïng Vuõ, ñeàu coù phoå thô cuûa baø.

Vaán: Thuïy Trinh ñoïc baùo thaáy coøn coù caû nhaïc só Thu Hoà nöõa.

PD: Vaâng, ñoù laø chöa keå Leâ Dinh nöõa. Rieâng toâi thì toâi phoå ñöôïc hai baûn.

Vaán: Daï thöa ñoù laø hai baûn teân gì aï?

PD: Ñoù laø baøi Ñeâm Ñôn maø toâi xin loãi ñaõ ñoåi ra thaønh Coâ Ñôn. Baøi thöù hai laø baøi Saéc Khoâng. Hay chò Trinh môøi quyù vò nghe baøi Ñeâm Ñôn. Baøi naøy do Duy Quang, con trai toâi haùt, do toâi phoå nhaïc. Coù hai baøi, coù theå laø baøi Saéc Khoâng vaø coù theå laø baøi Ñeâm Ñôn hay Coâ Ñôn. Haõy nghe thöû moät baøi ñi.

Vaán: Xin môøi quyù thính giaû thöôûng thöùc nhaïc thieàn do nhaïc só Phaïm Duy phoå thaønh nhaïc theo thô cuûa thi só Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö.

Coâ ñôn coâ ñôn nhö chöa bao giôø coâ ñôn
Buoàn thaät laø buoàn nhö chöa bao giôø thaät buoàn
Nhö caùnh chim giöõa ñöôøng laïc loái
Nhö caùnh chim trong trôøi meânh moâng
Nhö caùnh chim tìm veà toå aám chim ôi

Coâ ñôn coâ ñoân nhö chöa bao giôø coâ ñôn
Buoàn thaät laø buoàn nhö chöa bao giôø thaät buoàn
Nhö caùnh chim giöõa trôøi meânh moâng
Nhö caùnh chim giöõa trôøi meânh moâng
Nhö caùnh chim bay veà toå aám chim ôi

Ngöoøi ôi ngöôøi, xin ñeán beân toâi
Ngöôøi ôi ngöôøi, xin ñeán beân toâi
Noái tay nhau cho ñeâm khoâng daøi
Thaép hoàn toâi baèng ñoâi maét laï
Cho ñôøi thoâi aâm u ngaøy mai

Ngöôøi ôi ngöôøi, Xin ñeán beân toâi
Ngöôøi ôi ngöôøi, xin haõy ru toâi.
Ca dao hoàng hoang tuoåi ngoïc ngaø.
Cho ta du haønh vuøng thaàn thoaïi
Cho traùi saàu ruïng xuoáng soâng möa.

Ñeâm nay chæ coù naøng thô vaø toâi
Cuøng vôùi naøng thô
Ngaøy mai thì xa vaø ñeâm raát daøi
Ta naèm daáu hoàn ôû vuøng toùc aám
Nghe caû cuoäc ñôøi ruïng xuoáng bôø vai

Vaán: Vöøa roài quyù thính giaû ñaõ thöôûng thöùc baûn Coâ Ñôn, qua gioøng thô cuûa thi só Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö do nhaïc só Phaïm Duy phoå nhaïc. Baây giôø xin trôû laïi vôùi nhaïc só Phaïm Duy. Thöa nhaïc só, nhaïc só coù theå cho quyù thính giaû ñöôïc bieát nhaïc só coù khuynh höôùng saùng taùc nhaïc thieàn laø baét ñaàu töø baây giôø trôû ñi, phaûi khoâng aï?

PD: Vaâng, toâi nghó laø moät oâng giaø nhö toâi thì khoâng neân soaïn nhöõng baûn nhaïc veà tình yeâu nöõa. Thöù hai nöõa laø vôùi nhaïc xaõ hoäi thì toâi thaáy mình cuõng baát löïc tröôùc hoaøn caûnh hieän nay, veà chính trò thì toâi cuõng khoâng daùm laøm nhöõng baøi coù tính chaát chính trò nöõa, daønh cho tuoåi taùc, nhöõng ngöôøi huøng cuûa thôøi ñaïi .

Vaán: Nhö vaäy laø nhöõng nhaïc thieàn chæ daønh rieâng cho nhöõng ngöôøi lôùn tuoåi hay nhöõng ngöôøi theo ñaïo thoâi hay sao?

PD: Toâi thaáy khoâng cöù gì phaûi cho nhöõng ngöôøi lôùn tuoåi. Ngay nhöõng ngöôøi treû tuoåi hoï cuõng nhìn thaáy ñöôïc caùi ñeïp cuûa coõi taâm linh, nhöõng ngöôøi treû, thì duï vaøo thôøi ñaïi toâi chaúng haïn bò gioøng ñôøi loâi cuoán ñi, neáu khoâng ñi khaùng chieán thì tuoåi treû khoâng coù lyù töôûng. Tuoåi treû baây giôø ñang soáng vaøo caùi thôøi taïm goïi laø hoøa bình. Trong moät xaõ hoäi vaät chaát nhö xaõ hoäi Myõ naøy, cuõng coù nhieàu ngöôøi treû tuoåi, caùc coâ cuõng muoán ñi tìm nhöõng caùi gì ñeïp hôn, ngoaøi xaõ hoäi cuûa ñoàng tieàn Dollar, thì toâi nghó khoâng cöù gì phaûi cho ngöôøi giaø. Toâi noùi laø ngöôøi giaø laø toâi thoâi.

Vaán: Daï khoâng, yù Thuïy Trinh muoán noùi laø nghe qua moät baøi haùt raát laø hay, nhöõng cuõng hôi khoù hieåu. Roài nhö baøi thöù hai maø nhaïc só giôùi thieäu laø Saéc Khoâng maø thöïc ra con khoâng hieåu Saéc Khoâng nghóa laø gì? Khoâng bieát laø nhaïc só coù thì giôø ñeå giôùi thieäu veà baûn nhaïc naøy khoâng aï?

PD: YÙ nghóa cuûa baøi naøy neáu toâi giôùi thieäu thì cuõng laø thöøa, mình nghe nhaïc thì seõ thaáy. Nhöng toâi muoán noùi theâm veà nhöõng baøi thô cuûa baø Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö maø toâi phoå nhaïc, thì toâi thaáy roõ reät laø... ví duï nhö baøi thô chæ noùi ñeán cuoäc ñôøi tröôùc maét chuùng toâi thoâi . Nhöng maø thi só laïi nhìn moät caùch raát thieàn laø chuùng ta chæ caàn böôùc moät böôùc hay chæ caàn luøi laïi moät ly thoâi, thì cuoäc ñôøi seõ thay ñoåi . Baây giôø chuùng ta haõy nghe baøi ñoù roài toâi seõ giaûi thích sau, veà phöông dieän aâm nhaïc thoâi, chöù khoâng daùm noùi veà phöông dieän taâm linh ñaâu .

Vaán: Vaâng, tröôùc khi nghe baûn thöù hai, Thuïy Trinh xin pheùp ñöôïc hoûi nhaïc só theâm moät caâu nöõa laø nhaïc só nhaän ñònh veà thô thieàn taïi haûi ngoaïi naøy so vôùi nhöõng naêm tröôùc, 1975.

PD: Thieàn thì coù theå noùi laø baát di baát dòch. Nhöõng baûn nhaïc thieàn laøm töø theá kyû thöù 9, thöù 10 hay 19, 20 gì cuõng nhö nhau thoâi. Nhöõng baøi thô thieàn vaøo thôøi ñoù coù ñöôïc ngöôøi ta haùt hay khoâng hay laø chæ ñoïc thoâi. Ví duï trong baøi thô Saéc Khoâng cuûa thi só Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö, toâi thaáy vaãn laø nhöõng tö töôûng cuûa nhöõng ngöôøi laøm thô töø caùch ñaây 5,7 theå kyû tröôùc; thaønh ra caùi baøi Saéc Khoâng maø quyù vò, caùc anh caùc chò nghe sau ñaây, neáu nghe roài maø trong loøng khoâng coù rung ñoäng gì töùc laø toâi ñaõ thaønh coâng; nghe nhaïc, nhaát laø nhaïc Vieät Nam roài buoàn, hoaëc laø töùc toái, cho neân môùi phaûi "theà phanh thaây uoáng maùu quaân thuø" chöù; hay laø phaûi yeâu nhau, yeâu nhau da dieát. Nhöng nghe nhaïc thieàn do toâi phoå töø nhöõng baøi thô maø coù tính chaát thieàn thì quyù vò seõ khoâng coøn gôïi leân moät söï caûm nhôù, noù hoaøn toaøn ñöa chuùng ta vaøo moät traïng thaùi saéc saéc khoâng khoâng, khoâng khoâng saéc saéc. Ñaáy, giaûi thích thieàn laø phaûi nhö vaäy .

Vaán: Coù nghóa laø khoâng, khoâng nghóa laø coù.

PD: Ñaïi khaùi nhö laø theá, thaønh thöû ra khoâng theå ñem lyù trí ñeå giaûi thích ñöôïc; cuõng nhö khoâng theå ñem con ngöôøi xaõ hoäi ñeå nghe nhaïc taâm linh ñöôïc. Thì baây giôø, xin môøi quyù vò cöù nghe ñi. Sau ñaây laø baøi Saéc Khoâng.

Vaán: Theo nhaän ñònh cuûa nhaïc só thì gioøng saùng taùc cuûa nhöõng ngöôøi ôû haûi ngoaïi laø nhö theá naøo?

PD: Theo toâi thì chaéc chaén laø khoâng cöù gì trong nöôùc hay ngoaøi nöôùc, taân nhaïc ñaõ coù tôùi hôn 50 naêm ñeå thaønh hình vaø phaùt trieån roài, ôû nhöõng nhaïc só khaùc cuõng tieàm taøng ba xu höôùng maø toâi vöøa noùi; coøn nhöõng ngöôøi khaùc coù soaïn nhaïc taâm linh hay khoâng thì toâi khoâng ñöôïc bieát nhieàu laém bôûi vì toâi cuõng ít khi coù thì giôø ñeå söu taäp, coù ñi thì cuõng chæ ñeå bieåu dieãn thoâi, khoâng coù tin töùc gì veà nhöõng saùng taùc ñoù.

Vaán: Thöa vaâng, sau ñaây môøi quyù thính giaû thöôûng thöùc nhaïc phaåm Saéc Khoâng, gioøng thô cuûa thi só Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö, do nhaïc só Phaïm Duy phoå nhaïc. (Baøi Saéc Khoâng ñöôïc Duy Quang trình baøy.)

Qua ñaây thaáy caûnh nhôù ngöôøi
Giaêng giaêng tuyeát ruõ tang trôøi ñìu hiu
Traêm naêm kheùp laïi moät chieàu
Keû coøn ngöôøi maát buoàn thiu moäng ñôøi

Böôùc moät böôùc laø trôû veà nguyeân thuûy
Lui moät ly laø trôû laïi traàn ai
Thì vaãn vaäy naêm qua vaø thaùng laïi
Khaùc gì ñaâu theá tuïc vôùi lieân ñaøi

Ta vaãn ngôõ Nieát Baøn laø theá theá
Naøo ngôø ñaâu laàm laïc ñaõ bao ngaøy
Phuùt khai ngoä ngôõ ngaøng ñaâu töù ñaïi
Heà caøn khoân Heà caøn moät giaác mô daøi

Môùi roõ Phaät boán möôi naêm laëng leõ
Toå Ñaït Ma cuõng chaúng thoát moät lôøi
Roài mai ñaây veà ñaâu maø giaûi thoaùt
Chuùng sinh ñaâu maø ñoä khoûi luaân hoåi.

Vaán: Vöøa roài quyù vò ñaõ nghe qua tieáng haùt cuûa nam ca só Duy Quang, trong nhaïc phaåm Saéc Khoâng, vôùi gioøng thô cuûa thi só Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö do nhaïc só Phaïm Duy phoå nhaïc. Xin trôû laïi vôùi nhaïc só Phaïm Duy. Xin nhaïc só coù theå cho bieát hai baûn nhaïc maø nhaïc só vöøa cho nghe laø baøi Saéc Khoâng vaø baøi Coâ Ñôn, ñaõ ñöôïc phaùt haønh ra CD hay cassette chöa aï?

PD: Hai baøi ñoù ñaõ ñöôïc thu thaønh nhaïc cuøng vôùi moät soá nhöõng baûn nhaïc khaùc cuûa moät soá nhaïc só khaùc cuõng phoå nhaïc töø thô cuûa Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö. Toâi chaéc khoaûng moät thaùng nöõa thì 10 baøi haùt ñoù, 10 baøi taâm linh ñoù seõ ñöôïc phaùt haønh.

Vaán: Nhö vaäy laø trong töông lai xu höôùng cuûa nhaïc só Phaïm Duy laø chuyeån sang nhöõng baøi thô thieàn sang thaønh nhaïc thieàn, nhö vaäy chuùng ta seõ ñöôïc tieáp tuïc nghe nhöõng baøi thô vaø nhöõng baûn nhaïc thieàn döôùi daïng saùng taùc cuûa nhaïc só Phaïm Duy. Caùm ôn nhaïc só ñaõ ñeán chia seû cho chuùng ta ñöôïc bieát theâm veà nhöõng gioøng thô cuûa thi só Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö cuõng nhö laø nhöõng gioøng nhaïc cuûa nhaïc só Phaïm Duy. Xin thay maët cho ñaøi, kính chuùc nhaïc só luùc naøo cuõng, tröôùc nhaát laø söùc khoûe doài daøo, soáng vui soáng khoûe vôùi con chaùu, vaø sau ñoù laø tieáp tuïc saùng taùc nhöõng baøi baûn hay, luoân ñöôïc giöõ maõi trong laõnh vöïc aâm nhaïc.

PD: Vaâng, caùm ôn chò Thuïy Trinh, caùm ôn quyù ñaøi vaø caùm ôn quyù vò thính giaû.


Hong Kong Daily News November 12, 1996

Choù Muø Lieàu Maïng Cöùu Ngöôøi

Choù ñöôïc coi laø nhöõng baïn toát cuûa con ngöôøi. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc chöùng minh khi moät con choù muø ñaõ cöùu coâ chuû nhoû tuoåi cuûa noù ra khoûi côn giaän döõ cuûa ñaïi döông. Caâu chuyeän naøy ñaõ trôû thaønh ñeà taøi cho nhöõng ngöôøi soáng trong moät ngoâi laøng nhoû ven bieån mieàn Oregon, Hoa Kyø, nôi maø moät gia ñình boán ngöôøi vaø con choù muø maét, Roman, cuûa hoï cuøng daïo chôi bôø bieån. Thoaït ñaàu, cha meï cho pheùp hai ñöùa con chôi treân bôø, coøn oâng baø thì xuoáng bieån bôi. Hai ñöùa nhoû thaáy cha meï chuùng ñaõ ñi xa, beøn leùn vaøo choã nöôùc caïn chôi. Bieån coù hai laàn thuûy trieàu leân, vaø möïc nöôùc ñaõ leân cao töø vaøi phaân cho tôùi vaøi taác raát mau. Khi hai ñöùa nhoû ñang bôi ôû choã caïn, moät ngoïn soùng lôùn ñoät nhieân aäp ñeán. Joe, caäu em, bò ñaùnh troâi leân bôø, nhöng ngöôøi chò, Lisa, thì bò soùng cuoán ra bieån. Khi cha meï nghe thaáy tieáng keâu haõi huøng cuûa em, thì ñaõ treã roài . Trong luùc nguy caáp, Roman ñaõ vuøng chaïy xuoáng baõi caùt, phoùng nhö bay vaøo loøng bieån, bôi theo höôùng tieáng keâu cöùu . Cuoái cuøng noù ñaõ ñeán beân coâ beù ñaõ gaàn chìm, caén laáy coå aùo coâ ta, coá loâi coâ vaøo bôø.

Khi Roman tôùi ñöôïc bôø, maët Lisa ñaõ tím ngaét, neân ñöôïc ñöa ñi baùc só ngay. Theo caùc baùc só, neáu chaäm theâm moät chuùt nöõa laø coâ ta seõ maát maïng.

Gia ñình Lisa raát caùm ôn con choù hoï. Ñeå ñeàn ñaùp ôn cöùu maïng cuûa noù, caû nhaø hoï ñaõ ñi khaép nôi tìm y só chöõa maét con choù, hy voïng Roman coù theå laáy laïi ñöôïc aùnh saùng. Nhöng raát tieác hoï ñaõ khaùm phaù ra laø caëp maét cuûa Roman khoâng theå chöõa ñöôïc nöõa. Ñieàu duy nhaát maø gia ñình Lisa coù theå laøm ñöôïc laø ñoái ñaõi toát con choù nhieàu hôn.


Sunday Time Ngaøy 29 thaùng 12, 1996

Söùc Maïnh Cuûa Chuoái Haï Taát Caû

Haõy töôûng töôïng quyù vò coù theå aên baát cöù nhöõng gì mình muoán, baát cöù luùc naøo, maø khoâng phaûi lo laéng veà haäu quaû. Thoaït nghe coù veû gioáng nhö giaác mô nhöng ñaây laø moät vieäc maø ai cuõng coù theå laøm ñöôïc neáu raát laø maïnh khoûe.

Nhöõng tröôøng hôïp ñieån hình laø hai nhaø theå thao George Atkinson vaø Angela Milne veà ba boä moân bôi loäi, xe ñaïp vaø chaïy boä, vaán ñeà duy nhaát cuûa hoï laø aên cho ñuû ñeå tieáp tuïc cuoäc ñua.

Hoï taäp luyeän moãi ngaøy töø hai tôùi boán tieáng, saùu ngaøy moät tuaàn, tuøy theo cuoäc ñua maø hoï ñang chuaån bò. Moãi buoåi taäp dôït phaûi goàm bôi loäi, ñaïp xe ñaïp, vaø chaïy boä.

Hieän giôø caëp löïc só naøy ñang chuaån bò cho cuoäc thi chaïy nöôùc ruùt Mindarie Keys vaøo ngaøy 12 thaùng Gieâng.

Ban baûo trôï chính cho cuoäc ñua naøy laø Healthyways vaø Boä Y Teá Washington. Hoï duøng nhöõng cuoäc ñua trong tieåu bang ñeå quaûng baù moät thoâng ñieäp "AÊn nhieàu rau quaû".

Amy Hamilton, nhaân vieân cuûa cô quan baûo trôï Healthyways, noùi: "Chuùng toâi khoâng nhöõng nhaém vaøo nhöõng löïc só tranh ñua nhöõng boä moân naøy, maø coøn nhaém vaøo khaùn giaû vaø nhöõng baäc phuï huynh cuûa nhöõng nhaø theå thao treû tuoåi."

Moät phaàn trong vieäc baûo trôï naøy laø chuùng toâi seõ phaùt cho caùc löïc só naøy traùi caây töôi, sau moãi traän ñua, keå caû nhöõng phieáu chæ daãn caùch naáu aên vaø saùch gia chaùnh, trong nhöõng kyø ñua chaïy nöôùc ruùt vaø tranh giaûi taïi tieåu bang.

Coâ Hamilton noùi raèng löïc só cuûa boä moân lieân hôïp naøy laø nhöõng taám göông toát cho giôùi treû vì hoï hay aên raát nhieàu thöùc aên boå döôõng goàm caùc loaïi rau vaø traùi caây.

Moät trong nhöõng thöù maø chöông trình theå thao cuûa tieåu bang Wahsington khuyeán khích laø chuoái, ñöôïc taû laø moät moùn aên maø caùc theå thao gia thích duøng tröôùc, trong khi, vaø sau cuoäc ñua.

Coâ Hamilton noùi: "Khoâng nhöõng chuoái deã aên, maø coøn coù raát nhieàu chaát boät cuõng nhö haàu heát caùc loaïi sinh toá, khoaùng chaát, vaø chaát sôïi." Theâm vaøo ñoù, chuoái hoaøn toaøn khoâng coù chaát beùo vaø Natri (Sodium).

Jo Rogers, taùc giaû cuûa "Ñoù Laø Moùn AÊn Gì Vaäyû" vaø "Noù Boå Theá Naøo?", noùi raèng coù nhöõng ngöôøi ñöôïc khuyeân khoâng neân aên chuoái vì coù nhieàu chaát Potassium, nhöng nhieàu theå thao gia laïi caàn duøng chuoái ñeå thay cho chaát Potassium trong ngöôøi ñaõ maát.

Döôùi ñaây laø vaøi caùch naáu aên cuûa cô quan Healthways cho thaáy chuoái raát ña duïng.

Chuoái, Ñaäu Phoïng Pheát Leân Baùnh Mì Muffin

4 phaàn aên duøng noùng, moùn aên vaët buoåi tröa.

Vaät lieäu: 1 traùi chuoái chín 1 muoãng canh bô ñaäu phoïng 2 baùnh mì muffin boå ñoâi 1/2 muoãng caø pheâ meø

Caùch laøm: Duøng nóa nghieàn chuoái, troän vôùi bô ñaäu phoïng. Nöôùng maët döôùi baùnh mì. Pheát chuoái vaø ñaäu phoïng ñaõ troän leân baùnh mì. Raéc meø vaø nöôùng væ khoaûng hai phuùt.

*Löu yù: Baùnh mì muffin traùi caây cuõng coù theå duøng trong moùn naøy.


Quay Baùnh Xe May Maén


Do Gay McNamara

Ñaây laø kyø baùo ñaàu tieân trong moät tröôøng thieân veà nhöõng ngöôøi ñi vöôït ngoaøi phaïm vi cuûa hoï ñeå giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi caàn giuùp.

David Bean khoâng bao giôø queân ñöôïc söï töùc giaän, böïc boäi vaø coâ ñôn khi anh coøn laø moät ñöùa treû buïi ñôøi vaø söï aám aùp maø anh ñaõ caûm nhaän ñöôïc, ôû tuoåi 15, khi ñöôïc soáng trong voøng tay che chôû cuûa moät ngöôøi laï.

Baây giôø, David, 32 tuoåi, vôï Hazel vaø hai con Tamara (13 tuoåi) vaø Anthony (6 tuoåi) ñang ñeàn ñaùp laïi, môû trung taâm vaø caên nhaø ôû Stratton ñeå nuoâi caùc thanh thieáu nieân.

Anh noùi: "Ñoâi khi quyù vò khoùc khi söï vieäc xaûy khoâng hay vaø ñieàu gì ñoù khoâng thaønh hay moät ñöùa treû bò laàm ñöôøng laïc loái. Cuõng khoå. Nhöng nhöõng ñöùa treû naøy laø töông lai cuûa chuùng ta vaø chuùng ñaùng ñöôïc söï coâng baèng."

David ñaõ boû moät vieäc laøm vôùi soá löông haøng naêm $50,000 veà ngaønh thoâng tin, vì coâng ty cuûa anh khoâng cho anh nghæ moãi khi nhaø coù chuyeän caàn, neáu khoâng cho bieát sôùm.

Hazel, 32 tuoåi, chæ kieám ñöôïc baèng nöûa soá tieàn ñoù, nhöõng haõng cuûa chò coù tinh thaàn coäng ñoàng gioáng nhö gia ñình chò.

David vaø nhöõng treû thieáu nieân naøy söûa xe ñaïp cuõ do tieäm North Perth cho vaø taëng laïi caùc treû em trong vuøng.

Moät tieäm baùn phuï tuøng xe hôi ñaõ cho caùc em coâng aên vieäc laøm vaø baùn haï giaù cho David, ñeå anh vaø nhöõng ngöôøi treû tuoåi naøy coù theå söûa xe hôi cho nhöõng ngöôøi goùa buïa vaø veà höu.

Chính saùch môû roäng cöûa cuûa gia ñình hoï Bean naøy thöôøng coù nghóa laø nhaø cöûa hoãn ñoän ñaày ngöôøi, vôùi baïn beø nhöõng ñöùa con nuoâi naøy gheù laïi aên moät böõa hay nguû moät ñeâm. Taùm, chín ngöôøi ngoài quanh baøn aên laø chuyeän thoâng thöôøng.

Baèng chöùng cho söï thaønh coâng cuûa hoï laø moät caäu trai 15 tuoåi saép trôû veà vôùi gia ñình.

David noùi: "Cha noù chaéc haún seõ raát haõnh dieän. Caäu beù naøy ñaùng leõ baây giôø ñaõ bò tuø hay moät toäi phaïm phaùp, nhöng thay vaøo ñoù caäu ta laïi saép trôû veà nhaø ñi hoïc, thöông ba cuûa caäu, ñaõ töï laøm moät chieác xe ñaïp ñaåy, coù vieäc laøm moät ngöôøi chieán thaéng, ñieàu ñoù môùi laø ñaùng keå.

Chuùng toâi cuõng coù nhöõng luùc khoâng vui, nhöng nhöõng keû chieán thaéng môùi laø phaàn vui nhaát."

[Index News#78]