Baûn Tin Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö #80
Coù leõ khoâng moät ai, keå caû Minh Sö, coù quyeàn traùch cöù chuùng ta. Nhöng coù leõ chuùng ta phaûi trôû laïi ñeå hoïc nöõa, hoaëc coù leõ phaûi hoïc moät caùch khoå cöïc hôn, hoaëc phaûi qua nhöõng ñau khoå. Hoaëc coù theå phaûi ñôïi moät thôøi gian, nhieàu kieáp, ñeå gaëp Minh Sö khaùc nöõa, vì chuùng ta ñaõ töø choái cô hoäi baèng vaøng, khi chuùng ta coù moät caùch deã daøng. Nhö vaäy khoâng thuaän tieän laém, theá thoâi.
Suoát ngaøy chuùng ta laøm vieäc taùm, möôøi tieáng, chæ ñeå laøm moät chuùt coâng vieäc cuûa theá gian, nhöõng thöù voâ thöôøng, khoâng toàn taïi maø chuùng ta khoâng phaøn naøn. Duø chuùng ta chæ ñoåi laáy moät chuùt tieàn coøm - chæ vöøa ñuû aên, ñuû quaàn aùo maëc vaø ñuû coù maùi che treân ñaàu. Nhöng khi muoán trôû thaønh moät ngöôøi hoaøn myõ, trôû thaønh gioáng nhö Thöôïng Ñeá, vaø chæ laøm coù hai tieáng röôõi moãi ngaøy maø chuùng ta khoâng muoán. Nhieàu quaù! Lyù do gì kyø vaäy?
Neáu quyù vò töø San Jose ñeán ñaây - moät tieáng, nöûa tieáng ñeå gaëp ngöôøi goïi laø "Sö Phuï", neáu quyù vò goïi toâi laø "Sö Phuï", vaø quyù vò noùi: "OÀ! Daøi quaù!" Vaäy taïi sao môøi toâi ñi suoát töø Formosa tôùi ñaây? Haøng ngaøn, haøng ngaøn daëm ñöôøng vaø haøng ngaøn, haøng ngaøn Myõ kim! Taát caû ñeàu laø tieàn tuùi, coâng söùc, thôøi giôø cuûa toâi. Maø toâi khoâng bao giôø phaøn naøn. Vaø neáu ñeán gaëp toâi, quyù vò noùi: "OÂi, daøi quaù! Xa quaù! Maát coâng quaù! Meät quaù! Khoâng coù xe. OÀ, xe buyùt teä laém."
Chính phuû phaûi traû tieàn cho xe buyùt, baûo trì xe buyùt, laøm ñöôøng xaù ñeïp ñeõ maø quyù vò vaãn khoâng chòu tôùi traïm maø böôùc leân nöõa. Roài quyù vò than phieàn. Coù theå quyù vò noùi chính phuû khoâng chaêm soùc quyù vò. Quyù vò khoâng muoán duøng dòch vuï ñoù chæ vì quyù vò phaûi ñi boä naêm, möôøi phuùt töø traïm ñeán ñaây. Nhöng noùi quyù vò hay, toâi cuõng phaûi ñi boä; töø maùy bay tôùi choã quan thueá, vaø coù khi raát laâu, möôøi phuùt, hai möôi phuùt khoâng sao heát, vaø toâi cuõng ñi boä ra maùy bay. Toâi ñi boä khaép moïi nôi. öø, toâi ñi töø coång maùy bay ra maùy bay, ñi tôùi ñi lui vaø ñi ngöôïc trôû laïi, vaø ñi ra choã haønh lyù, laáy haønh lyù ra, haønh lyù vaøo, laøm qua laøm laïi, göûi vaøo nhaän ra, ñi boä tôùi phoøng baùn veù, ñi boä tôùi toøa Ñaïi Söù. Toâi naên næ moïi nôi ñeå coù theå tôùi ñaây.
Quyù vò coù bao giôø quan taâm tôùi ñieàu ñoù khoâng? Coù khi naøo quyù vò ñeå yù tôùi chuyeän ñoù khoâng? Toâi nghó laø khoâng. Neáu coù, quyù vò ñaõ khoâng noùi hoaëc nghó raèng ñi xe buyùt xa quaù, laïnh quaù hay baát cöù ñieàu gì. Hoaëc nghó quyù vò khoâng coù tieàn mua goái thieàn - noùi giôõn chôi! Neáu quyù vò coù tieàn mua traø, caø pheâ thì coù tieàn mua goái thieàn. Ñöøng vieän côù vôùi toâi, vì toâi seõ phaùt ngaáy, thaáy quyù vò hieåu bieát quaù ít. Roài quyù vò goïi mình laø baùc só, giaùo sö, thaày... Cöû Nhaân gì, gì, gì... thö kyù, quaûn lyù cuûa moät vaên phoøng chính quyeàn lôùn vaø vaên phoøng luaät sö ly dò -- moïi thöù danh hieäu maø quyù vò töï khoaùc leân cho mình. Quyù vò cuõng khoâng ñoái xöû vôùi moät ngöôøi baïn toát moät caùch xöùng ñaùng, maø quyù vò laïi ñoøi Thöôïng Ñeá ban cho quyù vò ñuû thöù ôn hueä. Baát cöù xin caùi gì, Thöôïng Ñeá cuõng phaûi cho quyù vò ngay laäp töùc, hoaëc cho hoâm qua. Thöôïng Ñeá ñaùng leõ cho töø khi sinh ra môùi toát, sinh ra vôùi ñuû moïi ñaëc aân!
Baây giôø quyù vò noùi laø quyù vò khoâng caàn hoïc vôùi Minh Sö naøo caû. Coù caàn khoâng? Hay laø khoâng caàn? Quyù vò coù ñuû trí hueä khoâng? Quyù vò laø ngöôøi hoaøn myõ chöa? Sanh ra ñaõ hoaøn myõ roài sao? Bieát caùch soáng laøm ngöôøi? Ñuùng vaäy, ngay caû laøm ngöôøi quyù vò coøn chöa bieát, huoáng chi laø laøm thaùnh. Quyù vò chöa bieát laøm moät ngöôøi baïn toát maø ñaõ muoán daïy ngöôøi. Quyù vò khoâng coù ñuû lyù trí ñeå daïy chính mình caùch xöû söï toát trong xaõ hoäi maø daùm daïy ngöôøi ta. Nhö vaäy laøm sao phuïc vuï hoï ñöôïc chöù? Lyù leõ nhö vaäy maø thoâng minh caùi gì? OÀ, chaéc quyù vò töôûng toâi khoâng ñuû gioûi ñeå laøm moät Minh Sö. Toâi chaáp nhaän ñieàu ñoù. Toâi khoâng bao giôø noùi laø toâi gioûi ñuû ñeå laøm Sö Phuï cuûa quyù vò. Coù theå laø khoâng.
Taát caû ñeàu laø vì hoï coù quaù nhieàu trí thoâng minh nhöng laïi quaù ít tình thöông. Nhöõng ngöôøi coù nhieàu trí hueä vaø trí thoâng minh, hoï bieát nhaän, bieát baûo veä chính hoï, bieát laáy, bieát taán coâng, bieát troäm caép, nhöng khoâng bieát cho. Cho neân, coù trí thoâng minh khoâng giuùp cho chuùng ta trong ñöôøng loái toát ñeïp. Vì vaäy, chuùng ta ñeán vôùi ngöôøi coù tình thöông ñeå hoïc caùch thöông yeâu. Vì tình thöông khoâng theå daïy trong tröôøng, khoâng theå ñoïc trong saùch vôû. Noù chæ truyeàn qua trong yeân laëng, qua taám göông saùng, qua töø tröôøng, qua naêng löïc cuûa ngöôøi coù tình thöông.
Baây giôø, neáu chuùng ta nghó chuùng ta coù ñuû trí thoâng minh, chuùng ta bieát ñuû thöù, chuùng ta coù theå lo cho ñôøi soáng chuùng ta, khoâng caàn hoïc gì caû, vaäy laø chuùng ta laàm. Phaûi, ñaõ laàm. Bôûi vì, neáu xem xeùt kyõ loái soáng cuûa chuùng ta, chuùng ta seõ bieát mình thieáu nhieàu thöù laém; thieáu raát nhieàu tình thöông.
Neáu chuùng ta chæ kieám tieàn ñuû aên, ñuû maëc cho gia ñình, coù ñuû moïi tieän nghi maø khoâng maøng phuïc vuï quaàn chuùng, khoâng ñeám xæa tôùi vieäc xem xeùt söï thanh baïch beân trong chuùng ta laø chuùng ta vaãn chöa troïn veïn; chuùng ta chöa hoaøn myõ. Chuùng ta thieáu nhieàu caùi goïi laø loøng töø bi. Chuùng ta coøn thieáu trí hueä, vì neáu nhìn vaøo ñôøi soáng loaøi thuù, chuùng khoâng laøm gioáng vaäy sao? Chuùng töï lo cho chuùng, cho gia ñình chuùng vaø chuùng caûm thaáy sung söôùng. Vì theá chuùng ñöôïc goïi laø loaøi thuù, nhöng chuùng ta laø "loaøi ngöôøi", laø ngöôøi. Chuùng ta neân khaùc moät chuùt? Quyù vò coù nghó vaäy khoâng? Chæ vì chuùng ta coù xe ñi laøm, coøn thuù vaät phaûi ñi baèng chaân, nhö vaäy khoâng coù nghóa laø chuùng ta toát hôn chuùng, neáu muïc ñích cuûa chuùng ta khoâng toát hôn. Baây giôø, neáu chuùng ta hoïc thieàn, muoán aên chay, roài muoán thaønh moät ngöôøi thaùnh thieän, roài caûm thaáy gioûi hôn ngöôøi khaùc, khoâng coù lyù! Nhöõng thöù beân ngoaøi naøy coù lôïi gì khoâng?
Neáu ñoâi khi quyù vò toå chöùc moät buoåi hoïp maët lôùn, muoán taát caû Minh Sö vó ñaïi hoaëc nhöõng thieàn sö quoác teá gì ñoù tôùi Costa Rica ñeå quyù vò ñöôïc phuïng söï cho hoï, gaëp hoï, hoïc hoûi töø hoï; nhö vaäy raát toát. Thaäm chí coøn muoán cho hoï tieàn ñeå tôùi, coù ngöôøi khoâng coù tieàn tôùi, quyù vò thaáy toäi nghieäp, chaêm soùc cho hoï vaø coù theå coøn kieám caùch cuùng döôøng tieàn ñeå hoï mua veù maùy bay tôùi ñaây; nhö vaäy raát laø caûm ñoäng. Baây giôø, quyù vò khoâng theøm lo tôùi ngöôøi ñaõ ñeán baèng ñoàng tieàn vaø veù cuûa hoï. Nhö vaäy laø nghóa lyù gì? Nhaát laø khi quyù vò ñaõ tôùi hoïc vôùi ngöôøi ñoù vaø ñaõ nhaän ngöôøi ñoù laø baïn cuûa mình.
Coù ngöôøi naøo toát chæ nghó tôùi daân chuùng cuûa quoác gia khaùc maø khoâng nghó tôùi daân cuûa nöôùc hoï khoâng? Coù ai nhö vaäy khoâng? Quyù vò coù ñi ra lo cho quoác gia laùng gieàng maø khoâng bao giôø lo cho nöôùc cuûa mình khoâng? Nhö vaäy coù ñöôïc khoâng? OÂng Toång Thoáng neân laøm kieåu ñoù khoâng? Quyù vò coù göûi nhieàu tieàn vaø söï chaêm soùc, göûi baùc só, y taù tôùi quoác gia baïn thaät xa nhöng khoâng ñeå yù tôùi ngöôøi haøng xoùm beân caïnh saép cheát khoâng? Ñaây laø lyù leõ maø quyù vò muoán mang theo moãi ngaøy, maø khoâng bao giôø nghó coi noù coù lyù hay khoâng.
Cuõng toát laø toâi khoâng ôû laïi ñaây laâu, neáu khoâng toâi seõ laøm phieàn quyù vò. Quyù vò phaûi tôùi gaëp toâi moãi ngaøy, thænh thoaûng tôùi, hoaëc tôùi thöôøng. Nhöng con ngöôøi laø vaäy ñoù. Ñoâi khi, luùc ngöôøi ñoù khoâng ôû gaàn laém, thì chuùng ta laïi quyù veû ñeïp cuûa hoï hôn. Cuõng nhö ngoïn nuùi ñaøng kia, troâng roõ hôn laø luùc leo leân. Nhöng duø vaäy, khi leân tôùi nôi chuùng ta môùi khaùm phaù ra nhieàu caùi ñeïp maø khoâng theå thaáy ñöôïc töø ñaøng xa. Cho neân, ñöøng nghó laø töø xa thì ñeïp hôn. Töïu trung noù coù theå roõ hôn, nhöng chuùng ta khoâng theå khaùm phaù ra ñöôïc nhieàu chi tieát ñeïp maét, vui tai, laøm cho traùi tim chuùng ta caûm thaáy voâ cuøng saûng khoaùi.
Thí duï nhö, nhöõng ngoïn ñoài tröôùc nhaø chuùng ta ñang phuû ñaày hoa daïi raát ñeïp. Khi chaïy qua, chuùng ta chæ thaáy moät chuùt. Chuùng ta thaáy hoa ñaøng kia, hoa treân ñoài, nhöng khi ñi boä leân, leo leân ñoài, toâi chöùng kieán caû moät caûnh roäng theânh thang, ñeïp tuyeät vôøi. Ñeïp quaù, ñeïp quaù! Khaùc vôùi luùc nhìn töø xa raát nhieàu. Chuùng ta chæ bieát vaø quyù noù khi vaøo taän beân trong, vaøo trong khu vöôøn treân ñoài.
Ñeïp tôùi noãi toâi raùn veõ ba ngaøy roài maø chöa ñöôïc. Toâi khoâng veõ ñöôïc. Coù theå Thöôïng Ñeá khoâng muoán toâi veõ, (Sö Phuï cöôøi). Ngaøi sôï toâi laøm hö khu vöôøn ñeïp cuûa ngaøi. Ngaøi khoâng tin taøi ngheä cuûa toâi. Cho neân, khi toâi leân ñoài thì trôøi möa vaø gioù, khi xuoáng thì trôøi laïi naêng " treâu toâi hoaøi " khi toâi xuoáng thì Ngaøi cöôøi. Ngaøy mai toâi seõ thöû laøm moät laàn nöõa, neáu khoâng ñöôïc thì toâi caùm ôn Ngaøi, roài chaøo.
Baát cöù khoa hoïc naøo, neáu muoán gioûi, chuùng ta phaûi hoïc, phaûi thöïc taäp vaø phaûi gaàn nhöõng ngöôøi daïy doã chuùng ta, neáu chuùng ta thích ngaønh ñoù. Dó nhieân, neáu chuùng ta khoâng thích, khoâng ai noùi gì caû, nhöng ñöøng traùch thaày, hoaëc ñöøng traùch Thöôïng Ñeá taïi sao chuùng ta khoâng gioûi veà ngaønh ñoù. Nhieàu ngöôøi coù ñôøi soáng khoù khaên, gaëp nhieàu vaát vaû, hoaëc meät moûi, tuyeät voïng veà theå xaùc, lôøi noùi, vaø trí oùc, roài töï hoûi taïi sao. Hoaëc laø hoï noùi: "Thöôïng Ñeá khoâng giuùp toâi," hoaëc "Thöôïng Ñeá khoâng laéng nghe toâi." Nhöng khoâng ñuùng, chính chuùng ta laø ngöôøi khoâng nghe Thöôïng Ñeá. Chuùng ta khoâng chòu nghe thoâng ñieäp cuûa Ngaøi moãi ngaøy.
Thí duï, chuùng ta phaûi ñeán tröôøng khoaûng boán tieáng moät ngaøy hoaëc taùm tieáng moät ngaøy ñeå hoïc nhöõng gì thaày coâ muoán daïy chuùng ta vaø trôû neân ngaøy caøng khoân ngoan hôn, thoâng minh hôn vaø ñöôïc toát nghieäp hoaëc coù vaên baèng cöû nhaân. Vaø moãi ngaøy moãi hoïc. Moãi ngaøy moãi thoâng minh, bieát theâm nhieàu thöù hôn, laøm ñöôïc nhieàu vieäc hôn, coù theå giaûi quyeát moïi vieäc, vaø ñôøi soáng ngaên naép hôn, hieåu bieát nhieàu hôn, coù vieäc laøm deã chòu hôn vaø moät ñôøi soáng thoaûi maùi hôn. Cuõng gioáng vaäy, neáu nhö chuùng ta khoâng toïa thieàn moät, hai, hoaëc ba tieáng moãi ngaøy vaø laéng nghe lôøi giaùo huaán cuûa Thöôïng Ñeá, hoaëc ñeán ñeå ñöôïc gaàn thaày, ngöôøi ñaïi dieän cho giaùo lyù töø Thöôïng Ñeá, mang thoâng ñieäp cuûa Thöôïng Ñeá tôùi chuùng ta, thì laøm sao chuùng ta coù theå nhieàu trí hueä hôn? Laøm sao ñôøi soáng chuùng ta thoaûi maùi hôn ñöôïc?
Ñoâi khi chuùng ta caàu nguyeän, noùi raèng: "Thöôïng Ñeá ôi, sao Ngaøi khoâng ñeán vôùi con? Neáu Ngaøi hieän höõu thì xin Ngaøi tôùi!" Nhöng neáu Thöôïng Ñeá tôùi, chuùng ta coù thôøi giôø cho Thöôïng Ñeá khoâng? Toâi nghi laém. Toâi khoâng nghó laø chuùng ta coù thôøi giôø cho Thöôïng Ñeá. Vì theá, ñöøng traùch cöù, neáu Ngaøi khoâng tôùi. Chuùng ta seõ noùi: "Meï toâi môùi tôùi. Cha toâi môùi cheát. Con caùi toâi bònh. Ngheà nghieäp toâi! OÂng chuû cuûa toâi! Tröông muïc cuûa toâi! Giaáy ñoøi tieàn ñieän cuûa toâi! Trôøi ôi, Trôøi ôi, xin oâng ñi ñi, toâi khoâng coù thôøi giôø cho oâng. Trôøi ôi!" (Sö Phuï cöôøi)
Quyù vò coù hình dung ñöôïc neáu Thöôïng Ñeá tôùi, chuùng ta ñoái xöû vôùi Ngaøi nhö theá naøo khoâng? Thöôïng Ñeá ñaõ tôùi vôùi chuùng ta nhieàu laàn. Thöôïng Ñeá tôùi hoaøi hoaøi trong hình daùng xaùc thòt, trong hình daùng nhöõng con ngöôøi.
Phaûi ñoù, cuõng gioáng vaäy, khi chuùng ta gaàn ngöôøi coù trí hueä, chuùng ta seõ coù trí hueä hôn. Neáu gaàn nguôøi ngu si hoaøi, chuùng ta seõ ngu si hôn. Chuùng ta phaûi theo ñaúng caáp cuûa ngöôøi ñoù, neáu khoâng hoï khoâng hieåu chuùng ta. Chuùng ta bò keùo xuoáng baèng caùch ñoù. Cho neân, chuùng ta choïn baïn. Vì theá, ngöôøi ta ñeán vôùi nhöõng Minh Sö trí hueä cao laø ñeå trí hueä beân trong cuûa chính hoï ñöôïc tænh giaác. Raát laø hôïp lyù. Neáu toâi bieát tieáng Anh roài vaø baây giôø neáu toâi ôû nöôùc Anh hoaëc nöôùc Myõ hoaëc luoân luoân vôùi nhöõng ngöôøi noùi tieáng Anh, thì Anh vaên cuûa toâi tieán boä, moãi ngaøy moãi tieán boä. Nhöng neáu toâi ôû chung quanh nhöõng ngöôøi khoâng noùi tieáng Anh hoaëc noùi tieáng Anh nhö böûa cuûi, thì dó nhieân Anh vaên cuûa toâi seõ thaønh gioáng hoï. Toâi nhaän thaáy nhö vaäy, Anh vaên cuûa toâi ñang trôû thaønh nhö böûa cuûi, vì hai möôi naêm nay, toâi khoâng soáng ôû nöôùc Anh. Toâi luoân luoân ñi khaép nôi vaø choã naøo ngöôøi ta cuõng khoâng noùi tieáng Anh gioûi.
Cho neân, taøi noùi tieáng Anh cuûa toâi ñaõ trôû thaønh... cuøn - khoâng tieán boä. Ngaøy naøo cuõng noùi tieáng Taøu hoaëc tieáng Taây Ban Nha hoaëc AÂu Laïc (Sö Phuï noùi baèng tieáng Taây Ban Nha vaø cöôøi)
Cho neân, quyù vò thaáy chöa, ñieàu naøy thaáy raát roõ. Cho neân, neáu chuùng ta nghó chuùng ta ñaõ khoân laém roài, thì chuùng ta khoâng caàn Minh Sö. Nhöng neáu chuùng ta xeùt mình cho kyõ vaø bieát raèng chuùng ta coù thieáu soùt gì ñoù thì chuùng ta neân ñi kieám ngöôøi naøo coù phaåm chaát ñoù vaø coá gaéng boài ñaép laïi. Neáu Thöôïng Ñeá coù theå daïy chuùng ta tröïc tieáp töø beân trong, thì chuùng ta khoâng caàn Minh Sö. Nhöng chuùng ta bieát Thöôïng Ñeá khoâng theå lieân laïc vôùi chuùng ta moät caùch tröïc tieáp, duø Ngaøi ôû trong chuùng ta. Vì theá, Chuùa Gieâ Su xuoáng, Ñöùc Phaät xuoáng, Mohammed xuoáng, Socrates v.v...
Ñuùng laø chuùng ta coù theå hoïc hoûi töø moïi ngöôøi, nhöng töø ngöôøi naøy coù theå chuùng ta hoïc nhieàu hôn vaø töø ngöôøi kia chuùng ta hoïc ít hôn. Coù ngöôøi chuùng ta hoïc ñieàu toát, coù ngöôøi chuùng ta hoïc ñieàu xaáu, hoaëc ít nhaát hoïc khoâng neân laøm xaáu nhö hoï, hoï cuõng laø thaày cuûa chuùng ta. ít ra, hoï cuõng daïy chuùng ta ñöøng laøm chuyeän xaáu, mieãn sao chuùng ta coù ñuû khaû naêng phaân bieät ñieàu gì phaûi, ñieàu gì traùi. Coù ngöôøi vôùi Thöôïng Ñeá, coù ngöôøi vôùi theá gian, coù ngöôøi hôi nghieâng veà phía caïnh phuû ñònh cuûa loaøi ngöôøi. Neáu chuùng ta soáng vôùi nhöõng ngöôøi gaàn Thöôïng Ñeá thì chuùng ta seõ ñöôïc aûnh höôûng nhöõng phaåm chaát Thöôïng Ñeá cuûa hoï. Neáu chuùng ta soáng vôùi nhöõng ngöôøi coù phaåm chaát theá gian thì chuùng ta haáp thuï nhieàu phaåm chaát theá gian hôn. Neáu chuùng ta soáng vôùi nhöõng ngöôøi coù khuynh höôùng khoâng toát thì chuùng ta cuõng bò aûnh höôûng bôûi nhöõng ñieàu khoâng toát cuûa hoï.
Moãi ngaøy chuùng ta tieáp xuùc vôùi raát nhieàu nhaân vaät, nhieàu ngöôøi vaø chuùng ta thaät tình khoâng bieát ai laø khoâng toát - coù khi khoâng bieát roõ laém - ai coù khuynh höôùng con ngöôøi. Cho neân, ñoâi khi chuùng ta hoang mang vaø bò hoï aûnh höôûng, duø bieát hay khoâng bieát. Cho neân, ñoâi khi chuùng ta thaáy meät moûi, hoang mang vaø tinh thaàn caûm thaáy voâ cuøng chaùn naûn. Vì theá, neáu bieát ngöôøi naøo coù phaåm chaát nhö Thöôïng Ñeá, trí hueä nhö thaùnh, baèng moïi caùch, baát cöù luùc naøo laøm ñöôïc, chuùng ta phaûi gaàn ngöôøi ñoù ñeå ñöôïc aûnh höôûng moät chuùt veà khía caïnh khaùc vaø ñeå ñöôïc keùo leân thay vì keùo xuoáng hoaëc ñöùng laïi ôû ñaúng caáp thaáp hoaøi hoaøi, moãi ngaøy.
Ñaëc bieät laø khi cô hoäi ñoù raát hieám coù, vì chuùng ta coù theå tieáp xuùc vôùi baát cöù ngöôøi naøo, ngoaïi tröø nhöõng ngöôøi thaùnh thieän. Ñöôïc bao laâu? Coù bao nhieâu ngöôøi laø thaùnh thieän? Coù maáy dòp ñöôïc gaëp nhöõng ngöôøi nhö vaäy? Treân theá giôùi naøy coù bao nhieâu ngöôøi thaùnh thieän? Neáu chuùng ta khoâng tin vaøo ngöôøi ñoù, neáu chuùng ta nghó ngöôøi ñoù khoâng ñuû gioûi cho chuùng ta, khoâng sao. Nhöng neáu chuùng ta tin, neáu bieát ngöôøi ñoù roõ raøng laø coù lôïi cho chuùng ta, cho loaøi ngöôøi, laø thaùnh thieän, coù trí hueä cao, thì chuùng ta phaûi chaïy tôùi cho leï. Chuùng ta phaûi laáy côù ñeå ñeán, khoâng phaûi laáy côù traùnh xa vì ñieàu ñoù toát cho chuùng ta; cho chuùng ta vaø chæ chuùng ta maø thoâi.
Neáu chuùng ta bieát thöùc aên laø toát cho chuùng ta, chuùng ta coù kieám côù traùnh xa nhaø beáp khoâng? Chuùng ta coù theå ñoùi moät ngaøy, hai ngaøy nhöng khoâng ñoùi laâu. Khi ñoùi, khoâng ñuû dinh döôõng, chuùng ta bieát seõ bò gì haû? Thaân theå meät moûi, leâ leát khoâng cöû ñoäng noåi, khoâng theå suy nghó ñöôïc nhieàu vaø chuùng ta khoâng theå laøm vieäc. Ñoâi khi linh hoàn chuùng ta cuõng ñoùi, neáu khoâng ñöôïc chaêm soùc ñuùng ñaén. Laøm sao bieát ñöôïc khi naøo linh hoàn ñoùi? Khi chuùng ta khoâng theå soáng treân theá giôùi naøy, khi ñaàu oùc meät moûi, khi buoàn baõ chaùn naûn, khi khoâng theå suy nghó ñuùng ñaén, khi khoâng ñoái phoù noåi vôùi aùp löïc cuûa ñôøi soáng. Thaân theå bònh hoaïn cuõng vì linh hoàn bò ñeø naëng; khuynh höôùng xaáu aùp ñaûo khuynh höôùng toát. Neáu chuùng ta thaønh thaät vôùi chính mình vaø xem xeùt moãi ngaøy thì seõ bieát linh hoàn chuùng ta raát, raát laø meät moûi, kieät queä vaø ñoùi. Khi chuùng ta khoâng theå nhaän ra phaûi traùi, vaán ñeà naøo laø quan troïng nhaát hoaëc quan troïng nhì trong ñôøi soáng, thì bieát laø linh hoàn chuùng ta ñang bò ñeø naëng.
Ñöøng nghó nhöõng ngöôøi ra ngoaøi gieát ngöôøi, troäm caép, laøm ñuû moïi chuyeän baïo löïc, hoaëc phaù hoaïi haøng xoùm, laø ngöôøi xaáu. Chaéc chaén chuùng ta khoâng noùi laø hoï toát, nhöng hoï coù theå tænh ngoä baát cöù luùc naøo. Hoaëc hoï coù theå seõ thay ñoåi khi hoaøn caûnh cuûa hoï khaù ra. Nhöng neáu chuùng ta phaù hoaïi linh hoàn chính mình, ñoù môùi laø toäi naëng nhaát. Chuùng ta phaù hoaïi chính mình baèng caùch töø choái söï daïy doã toát cho linh hoàn, baèng caùch töø choái thöùc aên taâm linh cho linh hoàn, baèng caùch töø choái söï hieän dieän vaø baàu baïn vôùi nhöõng ngöôøi ñaïo ñöùc, thaùnh thieän. Gioáng nhö khi chuùng ta laáy côù töø choái khoâng cho thaân theå thöïc phaåm maø noù caàn, ñeå ñöôïc khoûe maïnh. Cuõng vaäy, chuùng ta ñình treä söï tieán boä cuûa taâm linh baèng caùch khoâng cho linh hoàn thöùc aên maø noù toái caàn. Phaù hoaïi ngöôøi khaùc coøn deã tha thöù hôn laø phaù hoaïi chính mình. Ñoâi khi chuùng ta haïi ngöôøi khaùc vì khoâng theå traùnh ñöôïc, vì ngöôøi ñoù laøm chuùng ta khoù chòu, giaän döõ, hoaëc töø choái gì ñoù, neân chuùng ta coù côù; vaø vì söï voâ minh cuûa chuùng ta vaø vì ñoâi khi khoù maø thöông ngöôøi ñoù vì tính tình khaùc bieät. Nhöng khoâng thöông chính mình laø toäi gheâ gôùm nhaát.
Khi laøm vieäc, khi cho chuùng ta aên, maëc, laø chuùng ta chæ thöông theå xaùc maø thoâi, khoâng thöông linh hoàn, maø linh hoàn laø con ngöôøi thaät cuûa chuùng ta. Sao chuùng ta tieán boä veà taâm linh ñöôïc neáu luùc naøo cuõng khoâng traø troän, baàu baïn vôùi nhöõng ngöôøi tu haønh coù cuøng lyù do, cuøng lyù töôûng, cuøng muïc ñích, cuøng loái soáng, cuøng loái suy nghó? Vì chuùng ta chöa ñuû maïnh ñeå ñi moät mình, neáu khoâng chuùng ta ñaõ trôû thaønh thaùnh, thaønh Minh Sö roài. Neáu chuùng ta töï kieåm ñieåm chính mình vaø haønh ñoäng cuûa mình moãi ngaøy, chuùng ta seõ bieát mình chöa phaûi laø Minh Sö, neáu thaønh thaät. Chuùng ta bieát mình haõy coøn raát ích kyû, raát voâ minh khoâng theå ñaït tôùi ñaúng caáp Minh Sö, Chuùa, hoaëc Phaät.
Sau khi xem xeùt vaø bieát ñaúng caáp cuûa mình, chuùng ta phaûi hoïc, phaûi tu nhieàu hôn nöõa, phaûi môû roäng traùi tim nhaän ñuû moïi aûnh höôûng cao caû, ñuû loaïi baïn beø cao thöôïng. Chuùng ta phaûi lôïi duïng nhöõng cô hoäi naøy. Neáu chuùng ta coøn tin raèng ñöôïc thanh baïch hôn, trí hueä hôn laø muïc ñích cao caû nhaát cuûa con ngöôøi, thì chuùng ta phaûi coá gaéng. Nhöng neáu khoâng tin nhö vaäy, neáu nghó raèng laøm ngöôøi chæ laø khoân lôùn, aên, ñi laøm, kieám tieàn vaø cheát, thì khoâng sao, khoâng caàn coá gaéng. Chuùng ta chæ soáng nhö vaäy roài tieáp tuïc ngaøy naøy qua ngaøy khaùc: laøm vieäc, aên, nguû, laøm tình, ñeû con, kieám tieàn roài cheát. Khoâng caàn thieàn, khoâng caàn aên chay, khoâng caàn ñoïc saùch ñaïo ñöùc, khoâng caàn laøm nhöõng vieäc naøy. Ñöøng noùi ai - ñöøng laáy côù laø meät quaù, maát coâng quaù, naøy quaù, kia quaù, noï quaù.
Chuùng ta khoâng coá gaéng trong moïi coâng vieäc sao? Noã löïc raát caàn thieát trong moïi vieäc laøm. Söï coá gaéng caàn coù trong vieäc hoïc, caàn trong vieäc laøm, caàn trong vieäc baûo toàn hoân nhaân, caàn ñeå baûo trì thaân theå naøy, ngay caû caàn cho toùc nöõa! Vaøi beän toùc maát hai tieáng trong tieäm uoán toùc! Ñöøng noùi vôùi toâi laø quyù vò khoâng caàn coá gaéng trong vieäc toïa thieàn vaø khoâng caàn ñi gaëp Minh Sö vì meät quaù, xa quaù, naøy quaù, kia quaù. Coøn toùc quyù vò thì sao haû?
Töï hoûi mình coi quyù vò maát bao nhieâu thôøi giôø cho thaân theå voâ thöôøng naøy - taát caû taùm, möôøi tieáng laøm vieäc chæ vì thaân theå naøy. Taát caû hoïc vaán - nhieàu naêm trôøi - chæ vì thaân theå naøy. Quyù vò hoïc möôøi, hai möôi naêm vì muoán coù vieäc toát, baûo veä thaân theå cuûa quyù vò vaø cuûa gia ñình. Gì nöõa? Vaø quyù vò laøm vieäc ba möôi naêm nöõa sau khi hoïc xong cuõng chæ vì thaân theå naøy hoaëc thaân theå cuûa ngöôøi nhaø hoaëc thaân theå cuûa ngöôøi daân thöông meán cuûa quyù vò. Nhö vaäy sao coù theå noùi raèng chuùng ta khoâng caàn coá gaéng?
Chuùng ta töø choái khoâng coá gaéng cho linh hoàn - khoâng höõu lyù gì caû! Linh hoàn laø quan troïng nhaát. Khoâng coù linh hoàn, thaân theå khoâng ích lôïi gì! Cöù ñi ra nghóa ñòa thì thaáy raát nhieàu xaùc cheát ôû ñoù. Khi ngöôøi ta cheát, hoï cuõng trang ñieåm, thoa son cho moâi ñeïp, laøm ñaàu, maëc quaàn aùo ñeïp, nhöng luùc ñoù, caùi xaùc ñoù coù ích lôïi gì khoâng?
Coù caàn coá gaéng khoâng? Thaäm chí caùi moâi cuõng caàn coá gaéng. Neáu muoán moâi ñoû, quyù vò phaûi ñi tieäm thaåm myõ choïn maøu ñeïp maø quyù vò caàn. Coù khi maát hai hoaëc ba tieáng, maø quyù vò chòu ñöôïc vì muoán ñeïp. Noù laø thöù voâ thöôøng. Hoâm nay coù ñoù, coù theå ngaøy mai laïi maát. Chuùng ta maát hai, ba tieáng moät ngaøy, hoaëc tôùi gaëp thaày vì linh hoàn vónh cöûu, maø chuùng ta laïi noùi laø nhieàu quaù.
Roài chuùng ta töï hoûi: Taïi sao Thöôïng Ñeá laïi laøm theá giôùi nhö vaày? Taïi sao con ngöôøi phaûi khoå ñau quaù vaäy? Taïi sao toâi khoå quaù vaäy? Roõ quaù maø! Chuùng ta choïn nhö vaäy! Chuùng ta choïn ñau khoå, choïn voâ minh, chuùng ta choïn khoâng xoay chuyeån, khoâng tieán boä, chuùng ta choïn khoâng thay ñoåi, chuùng ta choïn khoâng bò thuùc giuïc, khoâng vaên minh. Taát caû ñeàu laø loãi cuûa chuùng ta. Theá giôùi ñau khoå vì noù muoán ñau khoå. Vì chuùng ta coá gaéng - boû quaù nhieàu thôøi giôø cho nhöõng vieäc voâ thöôøng vaø quaù ít thôøi giôø cho trí hueä vónh cöûu. Vì theá chuùng ta khoâng coù trí hueä, chuùng ta laøm coâng vieäc vôùi trí khoân ngöôïc ñôøi, vì theá chuùng ta khoâng theå thoaùt khoûi luaân hoài sinh töû. Hieåu khoâng?
Neáu ai cuõng coá gaéng moät chuùt ñeå hoïc hoûi theâm trí hueä, hoïc ñeå nhaän ra söï thoâng minh toái thöôïng beân trong cuûa chuùng ta vaø duøng noù vaøo ñôøi soáng haøng ngaøy, thì theá giôùi ñaõ khoâng ñau khoå nhö vaày, moïi ngöôøi ñaõ trôû thaønh coù trí hueä. Vaø moïi ngöôøi ñaõ bieát laøm gì laø ñuùng, bieát kính troïng ngöôøi khaùc, taát caû moïi ngöôøi ñeàu hôïp taùc trong trí hueä vaø khoâng moät ai phaûi ñau khoå.
Neáu ngöôøi naøo cuõng ñôïi haøng xoùm: OÀ, taïi sao? Baø ta ñaâu coù ñi thieàn ñaâu? Baø khoâng tìm Minh Sö, sao toâi laïi tìm? Sao toâi caàn ñi gaëp Minh Sö? Sao toâi caàn ñi hoïc vôùi Minh Sö? Sao toâi caàn toïa thieàn, aên chay, ñaâu coù ai laøm vaäy ñaâu? Roài ai cuõng ñôïi nhau, theá laø heát. Nhöõng ngöôøi khaùc laø voâ minh, quyù vò laø ngöôøi gioûi hôn. Quyù vò ñaõ bieát caùch thieàn, bieát aên chay, ñang höôùng veà AÙnh Saùng vaø Trí Hueä. Quyù vò phaûi laø toát hôn phaân nöûa cuûa loaøi ngöôøi, maø laïi ñöùng moät choã laøm laõng phí thôøi giôø! Vaäy sao ñoøi ngöôøi khaùc noi göông quyù vò ñöôïc?
Toâi quaù khaéc khe vôùi quyù vò khoâng? Neáu coù, xin tha loãi cho toâi, neáu quyù vò tha thöù toâi, Thöôïng Ñeá seõ tha thöù quyù vò - nghieäp toát. Nhöng neáu khoâng ai noùi ra, quyù vò seõ khoâng baûo nhau.
Ai cuõng muoán boû hoïc. Khoâng ñöùa treû naøo vui loøng ñi hoïc. Taát caû cha meï ñeàu phaûi thuùc ñaåy chuùng, thaày coâ phaûi nghieâm khaéc, coøn khoâng, neáu quyù vò ñeå treû con muoán laøm gì thì laøm, chuùng seõ khoâng bao giôø laøm ñieàu ñuùng vì treû con khoâng bieát. Ñeå moät mình thì chuùng seõ ñi chôi coâng vieân suoát ngaøy, hoaëc coi truyeàn hình, hoaëc chôi troø chôi treân truyeàn hình. Dó nhieân, thaày coâ khoâng phaûi luùc naøo cuõng nghieâm khaéc, hoï cuõng daãn hoïc troø ñi coâng vieân vaø chôi vôùi chuùng; vaø cha meï ñoâi khi cuõng chôi vôùi chuùng, nhöng coù luùc chôi vaø coù luùc hoïc. Coù phaûi vaäy khoâng? Cho neân, coù thôøi giôø cho gia ñình, thôøi giôø cho baïn beø, thôøi giôø laøm vieäc kieám tieàn vaø chaêm soùc cho nhöõng nhu caàu cuûa thaân theå, nhöng thôøi giôø cho nguyeän voïng taâm linh cuõng phaûi coù. Dó nhieân, chuùng ta khoâng theå laøm vaäy ngaøy 24 tieáng, hoaëc moãi ngaøy, nhöng khi coù cô hoäi, chuùng ta phaûi chuïp laáy.
Chuùng ta laøm nhö vaäy laø quaù ít cho söï tieán trieån taâm linh. Baát cöù coâng vieäc gì, hoïc vaán gì, tieän nghi vaät chaát gì, chuùng ta boû vaøo ñoù caû ngaøy - moãi ngaøy taùm tieáng, möôøi tieáng vaø coù khi coøn theâm buoåi toái nöõa. Coù khi quyù vò phaûi ñi hoïc theâm lôùp toái - ngoaøi vieäc hoïc ngaøy thöôøng, chæ vì muoán coù baèng cöû nhaân veà Anh ngöõ hoaëc hoùa hoïc. Ñoù laø moät, hai moân, chæ vì nhöõng thöù raát, raát ngaén nguûi, voâ thöôøng. Hoïc ñeå ñöôïc vónh cöûu, hoïc ñeå laøm moät vò thaùnh, nhö Thöôïng Ñeá, chuùng ta chæ boû ra moät hay hai tieáng moãi ngaøy vaø gaëp thaày laâu laâu môùi moät laàn, maø chuùng ta ñaõ kieám côù. Quyù vò nghó ñoù laø lyù leõ gì vaäy?
Laøm ñeä töû hoaëc ngöôøi tu haønh aên chay chöa ñuû, Taâm AÁn chöa ñuû. AÊn chay - con boø cuõng aên chay töø trong buïng. Coøn Taâm AÁn - ngay caû boø cuõng tôùi Taâm AÁn khi toâi truyeàn Taâm AÁn. Baát cöù luùc naøo chuùng cuõng tôùi döï Taâm AÁn. Moãi khi toâi ñeán ñaây, boø cuõng tôùi gaëp toâi. Chuùng tôùi töø thaät xa, maõi caùnh ñoàng beân kia ñeán ñaây, ñöùng phía tröôùc hoaëc ngoài trong chaùnh ñieän, ñôïi Taâm AÁn. Coù, chuùng coù laøm vaäy! Ngöôøi ta noùi laø chuùng khoâng bao giôø tôùi tröø khi toâi tôùi. Chuùng cuõng ñieàn ñôn Taâm AÁn! Chuùng ñieàn theo caùch rieâng cuûa chuùng. Chuùng khoâng vieát ñöôïc, neân nuoát luoân.
Quyù vò bieát chuyeän haû? Khi toâi tôùi ñaây laàn ñaàu tieân, coù moät xe cam nhoâng chôû ñaày rau vaø moät soá ñôn xin Taâm AÁn ñeå phía sau. Chuùng khoâng aên rau, maø chæ nuoát ñôn Taâm AÁn vaø maáy baøi khai thò. Chuùng aên caép, ñoàng tu röôït theo laáy laïi, chuùng sôï quaù nuoát ñaïi (Sö Phuï cöôøi).
Chuùng toâi khoâng laáy laïi, neân chuùng nghó chuùng cuõng ñöôïc Taâm AÁn. Vì vaäy, moãi khi toâi tôùi, chuùng cuõng tôùi coäng tu (Sö Phuï cöôøi). Chuùng coù söï kính troïng, chuùng nhìn toâi. Cho neân, khi chuùng tôùi ñaây, bò ñoàng tu ñuoåi ñi nhöng chuùng khoâng chòu ñi, cöù nhìn ngöôøi ñoù nhö noùi: "Toâi vaø anh bình ñaúng - laø ñoàng tu - sao laïi ñuoåi toâi ñi?" Chaúng haïn vaäy.
Cho neân, ñöøng nghó quyù vò ñöôïc Taâm AÁn, aên chay laø ñuû. Neáu nghó laøm vaäy ñuû thì gioáng nhö nghó ghi danh vaøo ñaïi hoïc laø ñuû, khoâng caàn ñeán tröôøng hoaëc gaëp thaày moãi ngaøy, moãi tuaàn hoaëc moãi hai, ba ngaøy. Hoaëc gioáng nhö nhöõng con boø ñoù, chæ nuoát ñôn xin Taâm AÁn, aên chay laø ñuû. Nhöng chuùng coøn gioûi hôn, baát cöù khi naøo toâi tôùi ñaây, chuùng ñeàu ñeán gaëp toâi - ñeä töû raát trung thaønh (Sö Phuï cöôøi) vaø luùc naøo cuõng aên chay, khoâng bao giôø sai. Ñieàu naøy toâi khoûi phaûi lo. Chuùng khoâng bao giôø giaû boä aên nhaàm baùnh coù tröùng, hoaëc uoáng nhaàm nöôùc coù chuùt röôïu. Hieåu khoâng? Chuùng thieàn moãi ngaøy, coù hay khoâng coù maët thaày. Sau khi aên no, chuùng ngoài xuoáng thieàn treân coû. Chuùng thieàn nhö vaäy.
Chuùng ta cuõng vaäy, neáu sau khi ñi laøm veà, aên uoáng, chuùng ta ngoài xuoáng thieàn tröôùc maùy truyeàn hình hoaëc thieàn veà nhöõng öôùc muoán, nhöõng vaán ñeà cuûa theá gian. Nhö vaäy thì sao? Khoâng sao. Ai cuõng thieàn veà nhöõng gì hoï yeâu thích. Nhö vaäy, toâi neân veà höu ñöôïc roài! Khoâng caàn tôùi ñaây nöõa. Khoâng caàn laøm phieàn quyù vò. Caû hai chuùng ta ñeàu vui haû?
Hay laø quyù vò nghó Minh Sö chæ ôû ñoù ñeå laøm nhieäm vuï moãi khi quyù vò caàn vaø quyù vò khoâng baét buoäc phaûi laøm gì caû? Ñoái vôùi Minh Sö thì cuõng ñöôïc, nhöng quyù vò khoâng tieán. Quyù vò laøm uoång phí thôøi giôø laøm ngöôøi, thôøi giôø quyù baùu ñeå phaùt trieån trí hueä... khoâng phaûi, ñeå nhaän ra trí hueä cuûa chuùng ta. Trí hueä khoâng theå phaùt trieån, trí hueä ñaõ hoaøn myõ roài vaø chuùng ta chæ caàn nhaän ra vaø duøng noù. Nhöng neáu chuùng ta khoâng ñeå thôøi giôø ñeå nhaän ra vaø duøng noù, thì chuùng ta boû phí noù. Thöôïng Ñeá ñaõ cho chuùng ta thaân theå con ngöôøi vaø giao cho chuùng ta trí hueä ngoõ haàu chuùng ta coù theå phuïc vuï baûn thaân mình vaø theá giôùi, trong luùc chuùng ta ôû ñaây. Neáu khoâng laøm laø chuùng ta thieáu boån phaän ñoái vôùi Thöôïng Ñeá vaø ñoái vôùi chuùng ta, vaäy thoâi. Coù leõ khoâng moät ai, keå caû Minh Sö, coù quyeàn traùch cöù chuùng ta. Nhöng coù leõ chuùng ta phaûi trôû laïi ñeå hoïc nöõa, hoaëc coù leõ phaûi hoïc moät caùch khoå cöïc hôn, hoaëc phaûi qua nhöõng ñau khoå. Hoaëc coù theå phaûi ñôïi moät thôøi gian, nhieàu kieáp, ñeå gaëp Minh Sö khaùc nöõa, vì chuùng ta ñaõ töø choái cô hoäi baèng vaøng, khi chuùng ta coù moät caùch deã daøng. Nhö vaäy khoâng thuaän tieän cho chuùng ta laém, theá thoâi.