Người Tây Tạng dạy tu sĩ của họ từ thời thơ ấu. Hầu hết các tu sĩ đều học từ lúc tuổi nhỏ. Họ nhập viện khi còn trẻ, đa số là trẻ mồ côi hoặc những đứa bé nghèo cha mẹ không đủ tiền nuôi nấng; họ được cống hiến hoàn toàn cho chùa, không bao giờ trở về nhà. Thành ra họ được huấn luyện từ nhỏ, và lớn lên bằng cách đó. Không cần nói tới đẳng cấp tu hành của họ, tối thiểu lề lối cư xử, hành động của họ rất, rất là ngọt ngào, tử tế.

Thành ra tất cả những gì chúng ta được dạy dỗ từ hồi còn nhỏ rất là quan trọng. Tôi nghĩ bà nội và ba tôi là những bậc thầy tốt đối với tôi. Bà nội tôi thường bảo tôi đọc rất nhiều sách cho bà nghe vì bà không đọc được; già quá rồi. Tôi đọc hết tất cả những quyển nói về triết lý viết cho người lớn, và bà rất thích nghe. Tôi cưng bà nội lắm, lúc nào cũng bám một bên, cho nên tôi luôn là người đọc rất nhiều sách cho bà. Tôi thích còn hơn là bà thích. Nhiều khi bà đi ngủ hay mắc bận gì đó, tôi đọc hết một mình. Cho nên tôi đọc hết những quyển mà trẻ em không đọc, như Trang Tử, Lão Tử và tất cả những triết lý Trung Hoa và những văn hóa khác. Tới tối đi ngủ, tôi bay vòng quanh đi gặp các vị thánh nhân này nọ. Trong mơ tôi thấy tôi có đủ thứ thần thông kỳ diệu. Dầu sao, tôi nghĩ đó là những cái đã cấu tạo nên con người tôi ngày nay; nó có ảnh hưởng. Trong thế giới hôm nay, người ta dạy những bà mẹ mang thai đọc sách tốt và tưởng tượng những khuôn mặt đẹp, hoặc treo lên tường phòng ngủ hay quanh nhà những bức hình đẹp, để sinh con đẹp, để gieo những tư tưởng cao thượng vào bào thai. Nó cũng có hiệu nghiệm.

Thật ra, cha mẹ được Thượng Ðế ủy thác để dạy dỗ con cái của Ngài. Nhưng đa số cha mẹ không nhớ bổn phận của họ. Họ thương con của họ nhưng cũng coi con cái như tài sản, con cái phải lớn lên, có tên tuổi, làm ra tiền cho họ để báo đáp lòng cha mẹ. Thành ra, phần đông họ hay nhấn mạnh với con cái họ là phải đi học, phải tập một cái nghề nào đó, hoặc phải làm cái này cái kia. Không có một mục đích đạo đức nào trong đó, chỉ có mục đích tiền. Phần đông là như vậy thôi; tôi không có ý nói tất cả các gia đình đều thế. Nhưng những người như vậy họ dạy lẫn nhau -- rằng một người phải được giáo dục 10 năm hay 20 năm chỉ để được một chức vị nào đó, để kiếm nhiều tiền, lấy được một người chồng hay một người vợ tốt và được đảm bảo đời sống. Xã hội chúng ta luôn luôn nhấn mạnh về vấn đề đó. Nếu có tín ngưỡng thì họ gửi con cái tới mấy ông linh mục, và mấy ông đó chẳng biết gì cả.

Thành thử chúng ta bị bỏ lại một mình trong thế giới này tự chống chọi cho chính mình về phương diện tâm linh. Nếu không đủ may mắn vô tình gặp được một vị thánh hay giáo lý thánh thiện của một Minh Sư tại thế, thử tưởng tượng làm sao tiếp tục nỗi cuộc sống này? Quý vị sinh ra đời rồi chết, chỉ có võn vẹn một lý tưởng trong đầu: Kiếm tiền, có địa vị, và nuôi con, giống như nuôi vịt, heo hay bất kỳ con vật nào. Nếu làm người mà không có lý tưởng cao hơn như vậy về đời sống, về Thượng Ðế, thì chúng ta cũng chỉ như thú vật. Nhưng làm sao tìm được một vị thầy dạy quý vị những điều này? Chúng ta đã bị nhồi sọ 15 hay 20 năm trong trường, chỉ vì đồng tiền! Phải nhìn nhận như vậy; đó là mục đích duy nhất. Không cần biết họ trét bột chung quanh nhiều bao nhiêu, hay rắc tiêu, rắt ớt lên trên che lại, tất cả cũng chỉ vì mục đích tiền, không gì khác. Không phải chỉ kiếm tiền đủ sống, nhiều khi họ bị đồng tiền lừa đảo đem bán cả phẩm giá của mình và quên hết luân thường đạo lý.

Xã hội dạy chúng ta như thế, ngay cả những người trong gia đình. Ðương nhiên là không phải gia đình nào cũng vậy. Do đó chúng ta nên kiếm tiền hoặc có địa vị để chăm sóc chính mình, nhưng không phải quá đáng quên hết những cái khác. Bởi vậy chúng ta rất xa Thượng Ðế. Nếu có gần thì chắc là gần thượng đế tiền hay thượng đế nhà băng!

Trang Trước

Trang Kế