|
Buông bỏ thói quen để trở thành
một người thật sự tự do |
Thanh Hải Vô Thượng Sư khai thị, Tam Ðịa Môn, Bình Ðông,
ngày 1 tháng 4, 1990 (nguyên văn tiếng Trung Hoa) - MP3-CR08
Từ xưa, những người tu hành thỉnh
thoảng phải để qua một bên
công việc hằng ngày, để tu hành
tinh tấn trong đoàn thể. Ðây là
cách để tiến bộ. Chúng ta luân
hồi từ kiếp này sang kiếp khác vì
nghe theo sự sai khiến của thói
quen. Nếu chúng ta trở thành một
loại người nào đó trong kiếp này,
đó là vì chúng ta đã là người như
vậy trong quá khứ. Giống như vậy,
chúng ta làm một số công việc nào
đó vì đã từng làm những việc đó
trong quá khứ. Tuy nhiên, nếu thỉnh
thoảng chúng ta không buông bỏ thói
quen của mình và làm việc mới, sau khi
qua đời, chúng ta sẽ phải trở lại nữa. Sự
ảnh hưởng sẽ càng thêm mãnh liệt, khiến chúng
ta lặp lại những hoạt động giống y như vậy mỗi lần
trở lại.
Ðó là lý do tại sao những vị đạo sư hoặc thiền sư trong quá khứ thỉnh thoảng
quát tháo đệ tử, hoặc bỗng nhiên dùng gậy đánh vào đệ tử, khiến cho họ sửng sốt, để
tạm thời cắt họ thoát ra những ảnh hưởng quá khứ. Chỉ khi đó, những thiền sư mới có
thể truyền dạy những điều mới cho đệ tử, có thể chỉ một chút ít, nhưng cũng đủ; sau
đó, nó sẽ đâm chồi lớn mạnh, biến đệ tử thành một người mới.
Tương tự như vậy, thời nay, một Minh sư có thể bắt chúng ta làm công việc
chúng ta không thích hoặc không quen, để phá bỏ những xiềng xích đã cột chúng ta
lại, như ngựa hay chim bồ câu luôn luôn tìm về đường cũ, ngay cả sau khi chúng đã
được thả tự do.
Con người chúng ta cũng giống như vậy. Tại sao chúng ta luân hồi hết kiếp này
sang kiếp khác? Ðó là vì chúng ta đã có thói quen làm một số việc nào đó trong một
kiếp, nó sẽ ảnh hưởng chúng ta làm giống như
vậy khi trở lại trong kiếp tới. Ðầu óc chúng ta
thâu lại tất cả những hoạt động và sở thích của
mình, rồi phát trở lại tất cả những khuynh hướng
này mỗi lần chúng ta trở lại, khiến chúng ta cứ
lặp lại những hành vi cũ, và ngăn cản không cho
chúng ta vượt khỏi đẳng cấp quá khứ của mình.
Ðôi lúc, khi chúng ta muốn làm một việc tốt
hoặc xấu, đó chỉ là do ảnh hưởng của thói quen
quá khứ, chứ không phải là do chúng ta thật sự
tốt hay xấu.
Có những lúc tôi bảo quý vị làm những
việc dường như vô nghĩa mà quý vị có thể cảm
thấy rất chán và vô lý. Nhưng dù vậy, quý vị
vẫn phải làm theo chỉ thị của tôi. Bằng cách
thỉnh thoảng làm những việc như vậy, quý vị sẽ
phá bỏ được sự ràng buộc từ những thành kiến
và thói quen lâu đời - những quan niệm và hành
vi mục nát cột chặt quý vị.
Tương tự như vậy, chúng ta thỉnh thoảng
nên bỏ xuống công việc thường lệ hàng ngày
để tham dự bế quan vài ngày. Trong những thời
gian này, chúng ta buông bỏ tất cả, thành như
trẻ thơ và hiểu rằng: "Thế gian vốn vô sự". Dù
không có chúng ta, thế giới sẽ không bị hủy diệt
hay tan rã, chúng ta hãy nhớ kỹ điều này.
Bây giờ chúng ta vẫn còn ở trong thế gian,
chúng ta phải tiếp tục làm việc, bởi vì dù rằng
bánh xe thói quen đã được thắng bớt, nhưng vẫn
chưa hoàn toàn ngừng hẳn. Phải mất một thời
gian để cho bánh xe ngừng lại. Nếu đạp thắng
quá mạnh, xe sẽ bị xoay khiến cho chúng ta bị
nguy hiểm. Vì đã ở trong thế gian rồi, chúng
ta chỉ tiếp tục sống và làm tròn bổn phận của
mình. Tuy nhiên, chúng ta nên hiểu rằng đây
chỉ là đà quán tính của những thói quen trong
quá khứ chưa ngưng hẳn.
Ngoài việc làm những việc đã quen thuộc
với mình, chúng ta cũng phải thêm vào những
điều mới. Bằng không, chúng ta sẽ trở lại và lặp
lại những việc cũ, như làm một người thợ mộc
hay một người lính đánh trận. Cho dù không trở
thành lính đánh trận, chúng ta vẫn còn giữ tính độc tài, quyết đoán.
Vì vậy, quý vị không nên luôn luôn nghe
lời đầu óc. Khi tôi bảo quý vị làm việc gì, quý
vị nên làm theo như vậy, hoàn toàn chú tâm
vào công việc và tập trung để hoàn tất công
việc. Theo cách này, những ảnh hưởng quá khứ
sẽ tạm thời được cắt bỏ. Bằng không, chúng sẽ
tiếp tục lặp lại, và quý vị sẽ phải trở lại nữa.
Trong khi làm việc, chúng ta không nên
phán đoán công việc là tốt hay xấu. Khi chúng
ta có tâm phân biệt hay chọn lựa thì sẽ có rắc
rối. Một khi chúng ta thích việc này hơn việc
khác, đầu óc lập tức bắt đầu thâu vào, nói rằng:
"A! Anh ta thích việc này". Rồi khi chúng ta
trở lại kiếp sau, băng thâu này sẽ phát trở lại.
Lòng ưa thích của chúng ta tạo nên luân hồi.
Nếu chúng ta không có sự chọn lựa trong khi
làm việc, chúng ta sẽ "làm mà không làm" và
không bị ràng buộc.
Vì lý do này, điều quan trọng là thỉnh
thoảng chúng ta nên bỏ xuống mọi việc và
cùng nhau đi bế quan trong vài ngày. Sự thực
hành này có lợi ích lớn nhất cho những ai chưa
hoàn toàn khai ngộ. Dù rằng chúng ta thiền tại
nhà mỗi ngày, đầu óc vẫn chứa đầy những tư
tưởng hỗn loạn, và chúng ta cũng phải phấn
đấu chống lại rất nhiều thói quen, nên không
hữu hiệu lắm.
Không có sự hướng dẫn của một Minh sư
khai ngộ, thật sự là mỗi ngày chúng ta chỉ lặp
lại cùng một phản ứng. Khi có ai gọi, chúng ta
quay lại nhìn; khi bị la mắng, chúng ta nổi giận;
khi có ai nhìn mình với cặp mắt yêu thương, tim
chúng ta đập mạnh. (Mọi người cười) Chúng ta
làm những điều ngớ ngẩn này suốt cuộc đời,
luôn luôn bị hoàn cảnh bên ngoài kiểm soát, bị
đầu óc lừa gạt và bị ràng buộc bởi những ảnh
hưởng trong quá khứ. Cho nên chúng ta không
thật sự tự tại và không có cá tánh riêng biệt!
Quý vị không nghĩ điều này thật thảm sao?
Chúng ta giống như là con bò bị xỏ mũi.
Cho nên đừng nghĩ rằng chúng ta đã
được tự do rồi. Ðôi lúc, chúng ta phải bỏ xuống tất cả và thiền nhiều hơn để cho phép Lực
lượng tận cùng bên trong xuất hiện và rửa
sạch những khuynh hướng quá khứ. Chỉ khi
đó chúng ta mới có thể sống trong tự do. Bằng
không, chúng ta sẽ bị ràng buộc bởi thói quen
và lặp lại những hành động giống nhau từ
kiếp này sang kiếp khác.
Chồng, vợ, cha, mẹ, con cái và bạn bè
mà chúng ta có trong hiện tại cũng là thân
nhân và bạn bè của chúng ta trong quá khứ,
hay có liên hệ với chúng ta qua cách nào đó.
Thí dụ như, họ có thể là xếp của chúng ta
trong tiền kiếp. Những người đã từng có ảnh
hưởng sâu đậm đối với chúng ta sẽ trở lại
trong kiếp này để thống trị chúng ta lần nữa.
Hoặc là trước đây chúng ta đã thống trị họ,
nên chúng ta trở lại để thống trị họ lần nữa
trong kiếp này. Khuynh hướng quá khứ giống
như là một bánh xe, cứ quay mãi mà chúng ta
không thể dừng lại được.
Cho nên thỉnh thoảng chúng ta phải
thêm thành phần mới và hành động mới, để
tạm thời cắt đứt khuôn mẫu cũ đã ghi lại
trong đầu óc. Chỉ khi đó bánh xe sẽ ngưng
lại, và chúng ta mới có cơ hội để suy ngẫm
những câu hỏi như là "Tôi thật sự là ai?" và
"Tại sao chúng ta hiện hữu nơi đây?" Bằng
không, chúng ta chỉ bận rộn làm cùng một
công việc mỗi ngày, giặt quần áo, ăn uống
v.v... và bị hoàn cảnh bên ngoài khống trị,
trong khi đời sống chúng ta toàn là sự đau
khổ và vô ý nghĩa. Nếu chúng ta cứ sống như
vậy suốt cuộc đời thì thật là đáng thương!
Từ thời xưa, tất cả những bậc hiền triết
và thánh nhân có khả năng nhận thức chính
mình, hiểu được quá khứ và tương lai, đạt
được sự khai ngộ và giải thoát, bởi vì họ đã
dành thời giờ để suy tưởng. Ngược lại, chúng
ta chỉ giống như là nô lệ và thú vật, làm bất
cứ những gì người khác bảo mình làm. Chúng
ta quay đầu lại khi có ai gọi và nổi giận khi bị
mắng. Tất cả mọi người đều cư xử giống hệt
nhau, điều này thật vô lý! Bây giờ, chúng tathấy đã quá đủ với tình trạng này, chúng ta cần
phải đứng dậy, chống lại đầu óc và tự hỏi: "Tại
sao tôi cứ làm mãi những việc vô ý nghĩa này
suốt đời vậy?"
Câu chuyện của Milarepa
– Nỗ lực khổ nhọc của Minh sư để giáo hóa đệ tử
Minh sư không cần đệ tử của họ làm việc
gì mà chỉ muốn giáo hóa đệ tử. Dù họ biết học
trò rất chán ghét những công việc nào đó, Minh
sư vẫn bảo họ làm. Huấn luyện đệ tử thật sự
là một công việc cực nhọc! Thí dụ, quý vị đều
biết câu chuyện của Milarepa và đều thương
hại ông. Tuy nhiên theo ý tôi, Sư Phụ ông mới
thật là đáng thương, bởi vì Milarepa rất độc ác
khi còn nhỏ. Chỉ vì người nào đó ăn trộm tài sản
của ông, ông theo lời mẹ đi học hắc thần thông
để trả thù và giết hết kẻ thù. Phải mất nhiều
năm mới tinh thông được phép thần thông này,
nhưng trong thời gian này, ý tưởng giết người
luôn ở trong tâm trí ông. Ðiều này gọi là "chủ
tâm sát hại", biểu lộ rằng ông rất độc ác, ngoan
cố và không có tình cảm. Sự sợ hãi địa ngục chỉ
nổi lên sau khi ông đã làm việc sát nhân, và vị
thầy dạy hắc thần thông cho ông biết về nghiệp
quả của những hành động này. Do đó, Milarepa
tìm một Minh sư khai ngộ chỉ vì sợ địa ngục, chứ
không phải vì lý tưởng cao thượng như những
"A La Hán" hay "Bồ Tát" như quý vị.
Thầy của Milarepa phải dạy dỗ những
người như ông ta. Theo luật pháp thời đó, những
người như Milarepa lẽ ra phải bị án tù chung
thân khổ sai, tuy nhiên, mỗi ngày thầy của ông
phải sống với một tội phạm như vậy, và thậm
chí còn phải giáo hóa cho ông. Làm cách nào
để khai tâm cho ông ta? Milarepa đã đầy ác
tâm trước khi làm việc sát nhân. Tư tưởng duy
nhất của ông là phải lấy mạng kẻ thù để trả
thù, nhưng sau khi hành động, lòng ông tràn
đầy cảm giác tội lỗi. Khai ngộ cho ông ta thật khó! Dù vậy, Minh sư vẫn tha thứ, không xem
ông như kẻ sát nhân; thay vào đó lại kiên nhẫn
chăm sóc và dạy dỗ ông bằng tất cả mọi phương
cách. Vị thầy này quả thật là một Minh sư đáng
thương! Sống chung với một người nhân từ bình
thường đôi khi cũng đã khó, nói chi đến một kẻ
tội phạm! Milarepa là một người ngang bướng.
Khi sát nhân, ông làm một cách chu đáo. Ông
kế hoạch nhiều năm, và xem chắc rằng kẻ thù
đã chết trước khi ông bỏ đi. Tuy nhiên, khi tìm
Chân lý, ông cũng bền bỉ đến cùng. Ông không
lui bước ngay cả khi vị thầy khước từ ông. Khi
đến nhà Minh sư, ông liền bỏ đồ đạc xuống, chủ
ý ở đó vĩnh viễn, và cho dù vị thầy nói "Không"
ông vẫn không màng. Vị thầy đánh đập, la mắng
ông mỗi ngày, bắt ông phải xây rồi phá nhà trong
nhiều năm, nhưng Milarepa vẫn kiên trì. Một
người bướng bỉnh như vậy thật khó dạy!
Mọi người đều thán phục Milarepa về
lòng tin mãnh liệt không thay đổi, nhưng tôi
nghĩ ông ta chỉ ngoan cố thôi. Ngay cả trong
âm mưu giết người, ông kiên trì đến phút chót.
Ông là kẻ bướng bỉnh, luôn luôn kiên trì cho
đến phút chót trong bất cứ việc gì. Làm cách
nào có thể giáo hóa một người như vậy? Tuy
nhiên, thấy lòng can đảm và ăn năn của ông, vị
thầy đã dạy ông bằng tất cả lòng kiên nhẫn. Chỉ
bằng cách tỏ lòng sám hối một chút, ông đã làm
cho Minh sư phải cực khổ đến bảy năm.
Tuy nhiên tất cả quý vị đều biết người
thường dễ thay lòng đổi dạ ra sao, hôm nay sám
hối rồi ngày mai đầy sự phẫn nộ trở lại. Milarepa
chỉ tỏ chút lòng sám hối nhưng lại được cứu rỗi.
Vị Minh sư quan sát thấy rằng sự ngoan cố của
ông khiến ông làm việc một cách bướng bỉnh,
không thay đổi thành kiến. Vì vậy, vị thầy dùng
rất nhiều phương pháp có vẻ như vô lý để phá
vỡ những thành kiến của ông. Không phải là vị
thầy cần ông làm bất cứ điều gì.
Vị thầy có rất nhiều đệ tử, có thể sai người
khác xây căn nhà Milarepa đã xây. Vậy tại sao
Ngài chỉ sai một mình Milarepa xây nhà, rồi
phá bỏ khi đã hoàn thành, rồi lại xây nhà mới?
Vị thầy sai ông khiêng đá lên đồi để xây nhà,
sau đó lại hỏi: "Ai bảo ngươi xây nhà này?"
Câu hỏi có ý làm Milarepa bối rối về sự ngoan
cố quen thuộc của ông. Khi đọc kinh điển, quý
vị nên phát triển sự hiểu biết toàn diện để hiểu
được toàn thể bức tranh, không phải chỉ xem
sơ qua rồi nghĩ: "Ồ! Milarepa có lòng tin thật
mãnh liệt! Ồ! Milarepa thật đáng thương, đáng
thương vô cùng!" Nhưng quý vị không hiểu ai
mới thật sự là đáng thương!
Những Minh sư khai ngộ có tâm rất từ bi,
các Ngài lập tức giúp đỡ khi thấy người nào tỏ
chút lòng sám hối hay muốn tìm Chân lý. Quý
vị thấy đó, Milarepa chỉ tặng vị thầy có chút
quà, chỉ cúng dường một nửa số vàng ông có,
và giữ số còn lại cho mình, vì ông nghĩ vị thầy
tham cúng dường. Do đó ông chỉ đưa ra một
nửa số vàng mình có. Quý vị có thể thấy ông
"thành tâm" đến mức nào! Milarepa đã chuẩn
bị sống tại nhà vị thầy, ăn uống tại đó, ngủ
tại đó, học hỏi Chân lý tại đó, nhưng chỉ cúng
dường một nửa!
Rồi để cho Milarepa biết Ngài không
phải là kẻ tham lam, vị thầy lập tức bỏ số vàng.
Cho nên Milarepa xem ra chẳng cúng dường gì
hết. Thầy ông ngày đêm cứ hỏi về cúng dường
chỉ để có cớ la mắng và khước từ truyền pháp
môn cho ông, vì thời điểm của Milarepa chưa
đến; đầu óc ông vẫn chưa trưởng thành. Chúng
ta biết điều này từ việc quan sát hành vi của
ông chỉ cúng dường một nửa. Chỉ là một số
vàng rất nhỏ, nhưng ông vẫn "để dành" một
nửa cho mình. Sau đó, ông than phiền rằng
Minh sư từ khước không truyền pháp môn cho
ông, nhưng pháp môn chân thật không thể trao
truyền dễ dàng như vậy được! Quý vị không
thể vào ép Minh sư truyền pháp cho mình.
Cũng giống như một người giàu có và tự do
cho tiền bất cứ ai ông ta muốn, không một ai
có thể ép ông ta bởi vì tiền là của ông ta.
Milarepa là một người cứng đầu nhưng
vị thầy của ông lại rất tốt, vô cùng kiên nhẫn,
cực khổ dạy ông trong bảy năm, chờ đến khi ông trưởng thành rồi truyền pháp
cho ông. Vì bản tánh Milarepa
vô cùng ngoan cố, vị thầy không
cho phép ông sống liên tục trong
cùng một hang động, mà bắt ông
phải dời chỗ sau một thời gian. Sự
tu khổ hạnh như vậy không thích
hợp với tất cả mọi người. Cho nên
đừng nghĩ rằng chúng ta có thể
đạt được Chân lý chỉ bằng cách
tu hành theo kiểu của Milarepa.
Ðiều này vô nghĩa! Tánh của
chúng ta khác với tánh của ông!
Thí dụ, Thích Ca Mâu Ni
Phật không cần phải tu hành đến
mức cực đoan như vậy, bởi vì
Ngài đã có lòng từ bi và cảm thấy
thương xót những người đau khổ.
Cho nên, Ngài không cần phải
trải qua những sự cực khổ này.
Sự tiến bộ tâm linh của Ngài dễ
dàng và nhanh chóng, ngoại trừ
một thời gian khi Ngài mù quáng
tu theo một pháp môn khổ hạnh vì
vô minh. Ngài thấy nhiều người
tu khổ hạnh và không biết cách
nào khác. Chỉ sau đó, Ngài mới
hiểu rằng tu những pháp môn này
là sai.
Cho nên đừng thắc mắc tại
sao tôi không bao giờ bảo quý vị
tu khổ hạnh như Milarepa, nhưng
thay vào đó bảo quý vị dựng lều
tại Tam Ðịa Môn này, và vui chơi
trong nước. Trong ngày, tôi còn để
quý vị tìm chỗ trú, treo võng ngủ,
nghỉ ngơi hoặc thiền. Quý vị chỉ
thiền nhiều hơn vào buổi tối. Vì
chúng ta có núi, có sông tại đây,
nhân tiện tôi để quý vị vui hưởng
chúng, vừa tu hành tâm linh, vừa
vui chơi cùng một lúc.
<< |
|
>> |
Giới thiệu trang này đến bạn
|
|